Drie weken vakantie met mijn zoontje, dit keer gewoon in eigen land. Drie weken wijsneuzerij, uitstapjes en prangende vragen. En natuurlijk veel lol.

Een wijsneuzenvakantie

Hij ergert zich, ik zie het aan zijn onrustige houding. Licht fronsend kijkt hij me aan en zegt: "Papa, wij mensen zijn toch hartstikke slim? Veel meer dan dieren toch?" 
Ik knik en vertel hem dat wij inderdaad de intelligentste wezens op Aarde zijn. Hij zucht en zegt theatraal, terwijl hij met zijn armen zwaait: "Wat is er nou slim aan om een half uur in de rij te staan om ijsjes te kopen! IE-DER-EEN doet dat hier!" 

Ik lach en geef hem groot gelijk. We zijn in het Dolfinarium in Harderwijk, het is een mooie zonnige dag en het is afgeladen druk. Overal staan lange rijen. Hij houdt niet van wachten, hij houdt niet van rijen. Eigenlijk houdt hij niet van grote mensenmenigtes. Dat kan natuurlijk aan zijn lengte liggen; hij heeft nou eenmaal meer last van het uitzicht op langzaam voortdeinende flinke bilpartijen met bijpassende brede ruggen. Zeker als ze tergend langzaam voortschuifelen en van links naar rechts uitzwenken alsof ze op het dek van een golvend schip lopen. Met mijn 1.83 meter heb ik letterlijk en figuurlijk meer overzicht. Als hij honderd meter verderop een kraampje ziet waar we maar vijf minuten hoeven te wachten, zie ik zijn oogjes schitteren. Hij voelt zich weer slim, hij is de ontdekker hiervan. Maar deze ontdekking aan de grote klok hangen, dat is niet in zijn belang.

Zolang ik hem ken is hij weg van alles wat leeft en beweegt. Maakt niet uit of het een pissebed is of een olifant. Het aaien van roggen en haaitjes, hij zou het uren kunnen volhouden. Ik laat het hem zien, het zichtbare verschil tussen beenvissen en haaien. Beenvissen hebben een kieuwdeksel, haaien vijf kieuwspleten. Hij pikt het onmiddellijk op. In het "laboratoriumgedeelte" van het Dolfinarium ziet hij heel snel de gecamoufleerde vissen. Hij weet waar hij op moet letten. Andere gecamoufleerde dieren moet ik hem nog aanwijzen, maar ook die pikt hij er later feilloos uit. Hij is het die als eerste ziet dat in een van de haaieneieren een embryo beweegt. Die ontdekking hangt hij wél aan de grote klok en hij lijkt trots dat een aantal mensen het komt bekijken. Ik ben het in ieder geval wel.

In Naturalis in Leiden zijn we omringd door opgezette dieren. Hij negeert de dieren die hij kent maar heeft wel aandacht voor de onbekende. Ik snap wel waarom. Een opgezet dier is mooi, maar "the spark of life" is in de poppenogen niet te zien. Het voelt nep, onecht. Het kan zoveel mooier. De opgezette vlinders en insecten daarentegen vind hij fantastisch. Gewoon omdat ze allemaal bij elkaar staan. Nu kan hij ze goed zien en met elkaar vergelijken. De skeletten van prehistorische dieren, de reden waarom hij hier naar toe wilde gaan, vallen blijkbaar wat tegen. Het is ook veel gevraagd voor een kind van negen, om daar een levend dier omheen te denken. Het dinosaurusskelet maakt indruk omdat het zo groot is. Hij lijkt teleurgesteld als ik zeg dat niet alle botten echt zijn, omdat we bijna nooit een volledig skelet vinden. Dat maakt het weer onecht, een beetje nep. Dan zijn de plastic dino's op ware grootte in het Amersfoortse Dinobos toch net iets "echter". De mammoet maakt wel indruk, vooral de slagtanden. Toch hoeft niet alles echt te zijn. De schematische modellen van de aardkorst vindt hij reuze interessant. Eindelijk kan hij zien hoe bergen ontstaan en hoe aardbevingen werken. Ik leg het hem uit en overhoor hem een beetje. Ik merk dat hij de essentie heeft opgepikt. Mijn opmerking dat als de Aarde zo groot als een appel was wij dan alleen maar op de schil leefden, met de schil als land én atmosfeer, het maakt diepe indruk. Een week later heeft hij het er nog over.

Hij is nog echt een kind, maar langzaam zie ik ook het pre-puberale om de hoek kijken. Hij gaat helemaal op in zijn fantasie, zijn spelletjes en de maffe kreten en gebaren die daarbij horen. Dan let hij totaal niet op de buitenwereld. Maar telkens als we de deur uitgaan moet ik hem vertellen of er nog etenssporen rond zijn mond te zien zijn. Daar schaamt hij zich blijkbaar voor. Ook begint hij een normaal schaamtegevoel te ontwikkelen. Als ik hem vertel dat hij toen hij bijna twee was in zijn poedelnakie op het strand rondliep, is hij verbijsterd. We staan in Blijdorp voor de Amazonica, de tropische vlindertuin. Hij draagt een shirt met lange mouwen met een t-shirt daar overheen. Als ik hem vertel dat het slim is om alleen een t-shirt te dragen, zoekt hij een beschut plekje om zich om te kleden.  

Hij wil heel graag met mij naar het echte oerwoud. Na een halfuur in de snikhete Amazonica zegt hij heel stoer dat hij die hitte en die vochtigheid wel aan kan. Hij wil gewoon horen dat we volgend jaar naar Indonesië gaan. Ik vertel hem dat ik daar met zijn moeder andere afspraken over heb. Zuchtend accepteert hij dat hij nog een aantal jaartjes moet wachten. 

In Madurodam vraagt hij me ineens hoe evolutie nou precies werkt. Vanbinnen lach ik me een breuk. Dat is nog niet zo eenvoudig uit te leggen, het is misschien wel dé theorie waarover de meeste drogbeelden in omloop zijn. Ik doe mijn best en let speciaal op de fantasieverhalen die hij daarna vertelt. Uit die verhalen kan ik opmaken of hij het begrepen heeft of dat hij toch behoefte heeft om mijn verhaal met een beetje "magie" op te leuken. Net zoals zoveel volwassenen om me heen. 

We kijken naar de Dom van Utrecht en de St. Jan van Den Bosch. Hij vindt ze prachtig en is in de ban van de details. De St. Jan wil hij in het echt zien, de Dom gaan we ooit beklimmen. Hij is wild enthousiast als hij het Binnenhof ziet. Daar liepen we immers die ochtend in het echt rond. Hij herkent de fontein en nu zie ik in zijn ogen dat hij het door heeft. In Madurodam is alles 25 keer zo klein. Nu gaat het voor hem echt leven. Hij luistert naar het verhaal van Anne Frank. Ik geef hem nog wat extra informatie. Hij is er stil van. Ik zie dat hij dit alles nog moet verwerken. Die avond vraagt hij me waarom er zoveel oorlog is en waarom het zo vaak moslims zijn waar oorlog is. Die vraag verontrust me, omdat ik even niet weet wat ik moet antwoorden. Ik laat hem zelf aan het woord. Hij begrijpt het niet. De helft van zijn klas is moslim. Gewoon hele aardige kinderen. Ja, natuurlijk, er zijn ook pestkoppen. Maar er zijn ook Nederlandse pestkoppen. Hij praat over zijn klasgenootjes uit Syrië en Irak. Hij snapt dat ze vreselijke dingen hebben gezien. Hij helpt ze in de klas, maar "ze moeten niet irritant lopen doen". Zijn medeleven en begrip heeft grenzen. Kinderlijk, of gewoon gezond? Ik geniet er van.

We lopen op het strand van Scheveningen. Met blote voeten door de branding. Onze broeken zijn nat en het maakt ons geen bal uit. Ik vertel hem dat ik een paar weken geleden hier ook liep, met een goede vriendin. Maar wel met paraplu's omdat het regende. Hij moet lachen, hij vindt ons maar mafkezen, maar wel hele grappige mafkezen. Geen idiote mafkezen. Hij staat stil bij elk mooi schelpje dat hij tegenkomt. Ik zie een plek waar de stroming een paar duizend schelpen bijeen heeft gebracht. Ik duw hem twee handen vol in zijn knuistjes. "Je wilde toch schelpen zien, nou alsjeblieft, ga je gang!" Hij schatert het uit. "Dat is hetzelfde als iemand meenemen naar de Noordpool en zeggen "Je houdt toch zo van ijs? Nou, leef je maar uit!" 

Hij geeft eerlijk toe dat hij een beetje gameverslaafd is. Hij speelt Minecraft op de X-Box, die hij van huis mee mocht nemen. Op Youtube bekijkt hij instructiefilmpjes, in het Engels. Ik verbaas me erover hoeveel hij verstaat. En hoeveel woorden hij letterlijk overneemt. Voor de rest ben ik zijn lopende woordenboek.

Aan al het goede komt een eind. Na drie weken moet hij weer naar huis. De week daarop mag hij weer naar school. Ik moet hem wel beloven dat we de volgende keer naar Corpus in Oegstgeest gaan. Hij wil het menselijk lichaam van binnen zien, op een leuke manier. Het was een echte wijsneuzenvakantie en papa vond het heerlijk om zijn wijsneuzerij te stimuleren. Nu is het weer doodstil hier. Twee dagen lang heb ik er last van en ben ik uitermate geïrriteerd. Het slijt, het went, maar nooit helemaal. Ik voel dat dit goed is.