In dit artikel vind je alle informatie over de aardappel inclusief recepten om heerlijke aardappelgerechten te maken
Nederlanders staan er bekend om dat ze dol zijn op aardappelen: of het nou om een stamppot, patat of een gekookte aardappel gaat, gemiddeld verorbert een Nederlander 37kg aardappel per jaar. Maar wat weet de gemiddelde Nederlander van de aardappel af? In dit artikel vind je alle informatie over de aardappel inclusief links om heerlijke aardappelgerechten te maken.
De aardappel behoort tot de nachtschadefamilie, net als de tomaat, de paprika en de tabak. De groene delen van de aardappel zijn giftig. Net als andere leden van de nachtschadefamilie bevat de plant alkaloïden. Aardappelplanten kunnen naast knollen ook bessen vormen, die in tegenstelling tot die van de tomaat zeer giftig zijn. Tussen de verschillende aardappelrassen zijn er grote verschillen in de vorming van bessen. Niet alle aardappelen zijn geschikt voor cunsumptie. Groene plekken, oogjes en uitlopers dienen uit de aardappel gesneden worden, alvorens deze te bereiden, aangezien deze grote hoeveelheden solanine bevatten (solanine is een giftige stof die door koken niet afgebroken wordt, echter wel afneemt; solanine vergiftiging veroorzaakt de volgende symptomen: branderig en scherp gevoel in de keel, diarree, misselijkheid, versuftheid, angstgevoelens, uitbreken van zweet, ademnood, bewusteloosheid en krampen. Men dient hiermee rekening te houden bij het bereiden van aardappelen).
In Zuid-Amerika werd de aardappel waarschijnlijk al rond onze jaartelling verbouwd in de centrale Andes en het tegenwoordige Bolivia en Peru tot op een hoogte van 4000m. Daar werd deze onder de aarde groeiende stengelknol al lange tijd als hoofdvoedsel gegeten. Echter, pas in 1526 maakte de Spanjaard Fransisco Pizarro bij de Inca’s kennis met de aardappel. De Spaanse veroveraars brachten de aardappel in de loop van de 16e eeuw naar Europa.
In het begin werden aardappelen in Europa alleen gekweekt om hun mooie bloemen, hetgeen tegenwoordig alleen maar vraagtekens op kan roepen, gezien de onbetekenende en nietige bloemen die aan een aardappelplant groeien.
Tot ver in de 18e eeuw vonden aardappelen als voedsel echter weinig aftrek, het werd vooral als diervoeder gebruikt. De Ieren hadden de ‘moed’ om als eersten de aardappel als voedsel te verbouwen. Zij hadden al snel de waarde van de aardappel als voedingsmiddel onderkend.
Zelfs tot het einde van de 19e eeuw werd de aardappel in Nederland nog als een minderwaardig voedingsmiddel beschouwd, voor de allerarmsten. Doordat men niet op de hoogte was van de aanwezige giftige solanine in aardappelen werden mensen ook geregeld ziek, alhoewel de link naar de aardappel pas veel later gelegd werd. Toch kwam er geleidelijk verandering in, mede door het mislukken van diverse oogsten, waardoor ook de rijkeren genoodzaakt waren over te stappen op de consumptie van aardappelen en tegenwoordig is de aardappel niet meer weg te denken uit de Nederlandse keuken.
De aardappel bevat veel zetmeel en nauwelijks vet. Het eiwitgehalte ligt iets lager dan bij granen, maar de eiwitten van de aardappel vullen de eiwitten van eieren en melk zeer goed aan (een aardappel bevat gemiddeld 2% hoogwaardig plantaardig eiwit.
Aardappelen zijn rijk aan vitamine C, kalium, magnesium en bevatten aanzienlijke hoeveelheden vitamine B2, B6, fosfor en ijzer. Omdat hij betrekkelijk weinig energie levert en een goede maagvulling is, kan men er vrij veel van eten, wat bovendien voor een belangrijk gedeelte voorziet in de behoefte aan voedingsstoffen.
De aardappel moet gekookt of gebakken worden, omdat de mens rauw aardappelzetmeel niet kan verteren. Om de voedingsstoffen tijdens de bereiding zoveel mogelijk te behouden kan men de aardappel het beste in de schil, in zo min mogelijk water, in een goede sluitende pan koken. De schil biedt tijdens het koken een natuurlijke bescherming tegen verlies aan voedingsstoffen. Dit geldt met name voor het behoud van de in water oplosbare vitaminen van de B-groep, vitamine C en mineralen. Eén van de manieren om een aardappel in schil te bereiden is door het maken van gevulde aardappel.
Aardappel kan tot verschillende voedingsmiddelen verwerkt worden, zoals chips, aardappelpuree en natuurlijk patat.
Dit zijn in dunne plakjes gesneden aardappelen, die veel vet, zout en andere smaakstoffen bevatten. Chips kun je natuurlijk ook lekker zelf maken. Klik hier als je wil weten hoe zelf heerlijke chips kan maken.
Doorgaans wordt aardappelpuree in zakjes of pakjes verkocht als poeder. Dit poeder moet men dan men melk en/of water en eventueel een klontje boter mengen om er aardappelpuree van te maken. Het nadeel hiervan is dat men allerlei overbodige toegevoegde voedings – en smaakstoffen binnen krijgt, die voor het lichaam geen verdere waarde hebben. Nog beter is het om aardappelpuree zelf te maken.
Dit is de aardappel in gefrituurde vorm. Of het nou lange pommes frites zijn, de dikke Belgische frites of de kreukelpatat zijn, het gaat in alle variaties om de gefrituurde aardappel, gebakken in frituurvet en vaak (veel) gezouten.
De aardappel wordt ook gebruikt bij de vervaardiging van aardappelmeel. Aardappelmeel wordt gebruikt om bijvoorbeeld sauzen te binden. In de papierindustrie wordt zetmeel gebruikt om het papier te versterken en om er een glad beschrijfbaar laagje op aan te brengen. Zetmeel zit ook in pampers en synthetische stoffen, in batterijen, tabletten of capsules, behangplaksel, inkt, roomijs en karton.
Een plasticfabriek in Oosterhout maakt op een bijzondere manier milieuvriendelijk plastic door aardappelresten te gebruiken. Ze gebruiken de aardappelresten van patat - en chipsfabrieken om plastic te maken; dit is een zeer milieuvriendelijke methode om het afval van de patatfabriek op te ruimen en bovendien is het gemaakte plastic afbreekbaar. Dit plastic verteerd binnen zes maanden in de open lucht en is niet schadelijk bij eventuele consumptie door dieren.
- Massalakip
- Roze huzarensalade
- Gevulde aardappelen
- Patat
- Happy Meal zelf gemaakt
- Stamppot met oosters tintje
Reacties (10)
Stampot, gebakken, patat ik vind het allemaal lekker.
Goed geschreven
Duim
Tex
Hopelijk doet je internet snel weer normaal.
en ja, ook voor de aardappel
je zit echt in de puree hè?