Engeland: the Isle of Wight

Het Isle of Wight is een zelfstandig graafschap van Groot-Brittannië en ligt voor de Engelse zuidkust. Het eiland ligt in het Kanaal, ten zuiden van het graafschap Hampshire, en wordt gescheiden van het Engelse vasteland door de ongeveer 6 kilometer brede zeestraat de Solent.

Isle of Wight als graafschap

Wellicht nietig ten opzichte van het hoofdeiland Groot-Brittannië, toch is Wight het grootste eiland binnen het Verenigd Koninkrijk. Hoewel het van oudsher deel uitmaakte van het graafschap Hampshire, kreeg het Isle of Wight in 1890 de status van een eigen graafschap.

Sinds 2009 heeft het ook een officieel erkende eigen vlag. Het eiland is 380 km2 groot. Samen met Rutland strijdt het Isle of Wight om wie het kleinste graafschap van Groot-Brittannië is; bij vloed is Wight kleiner, maar bij eb is Wight groter en is Rutland het kleinst. Toch is het Isle of Wight nog altijd een stuk groter dan bijvoorbeeld de eilandstaat Malta (circa 316 km2) in de Middellandse Zee.

Isle of Wight en de prehistorie

De bodem is opgebouwd uit formaties, die dateren uit de vroege krijtperiode (ongeveer 127 miljoen jaar geleden). Alle rotsformaties op het eiland zijn sedimentair, dat wil zeggen in lagen opgebouwd/afgezet op de bodem. Deze lagen zijn bijzonder rijk aan fossielen; veel ervan kunnen door de erosie van de rotsen nu gewoon openliggend op het strand worden gevonden. In het noorden zijn dat vaak fossielen van schelpdieren, maar ook wel van krokodillen, schildpadden en bepaalde zoogdieren. Botten en pootafdrukken van dinosauriërs kunnen over het gehele eiland worden gevonden, maar het meest op de stranden van Yaverland (zuidoosten) en Compton Bay (westen). Het Isle of Wight wordt dan ook wel eens 'Dinosaurus eiland' genoemd.

In het zuiden van het eiland zijn de (krijt-) rotsen vrij hoog. Een bijzonder voorbeeld van de eeuwenlange erosie door de zee is te zien in het uiterste westen bij 'the Needles', enkele uit zee oprijzende rotspieken, die ooit deel uitmaakten van de krijtrotskust van het Isle of Wight.

Isle of Wight en toerisme

Het klimaat op het eiland Wight is zacht, vooral in de regio van de beschutte Undercliff in het zuidwesten. Er zijn van oudsher veel faciliteiten voor de zeilsport langs de hele kust, maar ook verschillende pittoreske dorpen, kastelen en buitenverblijven in het binnenland te bewonderen.

Het is dan ook bijna vanzelfsprekend, dat Wight een bijzonder populaire vakantiebestemming is voor veel toeristen uit binnen- en buitenland. Dat was al zo in de 19e eeuw, toen vooral rijke en beroemde Britten – waaronder de familie van koningin Victoria en de dichters Swinburne en Lord Tennyson - op het eiland luxe vakantieverblijven lieten bouwen. Deze 'buitens' zijn nu op hun beurt weer toeristische trekpleisters.

Isle of Wight: koningin Victoria en Osborne House

Osborne House van koningin Victoria en prins Albert is het beroemde buitenverblijf. Het werd gebouwd in het noorden van Wight, ten oosten van Cowes, tussen 1845 en 1851 naar een ontwerp van de prins zelf, in de stijl van een Italiaans Renaissance 'palazzo'.

Koningin Victoria, die Windsor Castle maar een sombere plek vond, was dol op de simpelere, niet kasteelachtige verblijven in Osborne House. De koninklijke familie verbleef dan ook gedurende lange periodes in het nieuwe buitenverblijf: in de lente voor koningin Victoria's verjaardag (24 mei), in de zomer voor prins Alberts verjaardag (26 augustus) en in de winter net voor Kerstmis. In tegenstelling tot het gebruikelijke protocol in die dagen, was het fotografen en schilders alleen bij Osborne House toegestaan de koninklijke familie te fotograferen of te schilderen; een zogenaamd 'mediamoment avant la lettre'. Vooral prins Albert vond dit een goed idee; enerzijds was het leuk voor de familie, anderzijds liet het een mooi PR-beeld zien van een gelukkig koninklijk gezin. Duizenden van deze prenten werden aan het publiek verkocht. Toen prins Albert in december 1861 plotseling overleed, bleef koningin Victoria Osborne House als één van haar favoriete verblijven veelvuldig bezoeken. Het was ook in Osborne House, waar zij in januari 1901 na een kort ziekbed stierf.

Isle of Wight en Cowes Week

Het eiland wordt in het noorden bijna doorsneden door de rivier Medina, die met een lengte van ongeveer 20 kilometer van noord naar zuid loopt. Aan de mond van de rivier in het noorden (een diepe trechtervorm) ligt de stad Cowes.

Cowes is al een poosje het voornaamste watersportcentrum van Engeland, waar jaarlijks in de zeestraat de Solent de populaire Cowes week wordt gehouden. De regatta werd voor het eerst gehouden in 1826 en is sindsdien uitgegroeid tot niet alleen het oudste, maar ook het grootste zeilevenement ter wereld. Tijdens Cowes Week vinden er dagelijks maar liefst 40 races plaats met in totaal circa 1.000 boten en 8.000 deelnemers. De verschillende raceklassen lopen van Olympische en wereldkampioenen, zeilprofessionals tot amateur weekendzeilers. Tijdens de Olympische Spelen van 2012, die in en rond Londen werden gehouden, vonden alle zeilwedstrijden dan ook hier bij Cowes plaats.

Isle of Wight en enkele andere bezienswaardigheden

In het noordwesten ligt Fort Victoria. Dit is een voormalig militair fort voor de bewaking van de Solent. De eerste versie, genaamd 'Sharpenode Bulwark', werd in opdracht van Hendrik VIII gebouwd in 1545-1547. Na enkele eeuwen was het fort echter zo vervallen, dat men in 1850 besloot er een nieuw fort neer te zetten. Het bakstenen Fort Victoria bleef in functie tot 1962. Vanaf die tijd zijn delen ervan afgebroken en/of omgebouwd tot woonhuizen.

Yarmouth in het uiterste noordwesten bevat het Yarmouth Castle. Ook dit militaire fort/kasteel werd in opdracht van Hendrik VIII gebouwd in 1547. Het werd lange tijd als fortificatie gebruikt, pas in 1855 werd het (tijdelijk) verlaten. Tijdens de Eerste en de Tweede Wereldoorlog werd het kasteel opnieuw ingericht voor militair gebruik, maar nu is het een toeristische bezienswaardigheid.

De hoofdstad is Newport, dat in het centrum van het eiland ligt. De voornaamste bad- en verblijfplaatsen buiten Cowes zijn Ryde, tevens een haven in het noordoosten, Sandown aan de oostkust, Bonchurch en Ventnor aan de zuidkust.

Een schilderachtig plaatsje om zeker te bezoeken is Godshill. Het kleine dorp ligt tussen Newport en Ventnor in het zuidoosten van Wight en telt rond de 1.500 inwoners. Sinds 1952 heeft Godshill een miniatuurpark met een kleine versie van zichzelf en van het oude dorp van Shanklin (schaal 1:10). Het is zo gedetailleerd, dat het zelfs een miniatuur van het miniatuurpark heeft en deze eveneens een miniatuur van het miniatuurpark bezit enz. enz.

Ventnor heeft een prachtige botanische tuin. Daarnaast telt de plaats vele mooie wandelingen in en om de stad (en de botanische tuin).

Isle of Wight en het jaarlijkse popfestival

Vlakbij Godshill ligt Ford Farm, waar sinds 1968 het jaarlijkse Isle of Wight Festival plaatsvindt. Het is één van de belangrijkste popfestivals in Groot-Brittannië, waar vele grote namen uit de popgeschiedenis al hebben opgetreden. Voorbeeld: in 1969 opende het Isle of Wight Festival 11 dagen na de sluiting van het inmiddels legendarische Woodstock Festival. In Woodstock verwachtte men een optreden van Bob Dylan, die er toen vlak in de buurt woonde. Niets was minder waar. Dylan koos voor het Isle of Wight en reisde er naar toe op de dag dat Woodstock begon. Het werd Dylans eerste optreden na zijn ernstige motorongeluk van 1966, waarna velen dachten, dat het het einde van de artiest zou betekenen. Dylan (en de andere artiesten) trokken op Wight bijna een kwart miljoen toeschouwers.

Tot slot

Misschien niet een vakantiebestemming waar je het eerst aan denkt, maar het Britse Isle of Wight is zeker een keer een bezoek waard. Er is niet alleen veel te zien op het gebied van natuur, cultuur en geschiedenis, maar ook veel te genieten op het gebied van bijvoorbeeld (zeil-) sport en muziek – zeker tijdens Cowes Week en het Isle of Wight Festival.

© ASMAY. *16

Foto's: Geograph.co.uk, Pixabay.com, Wikimedia Commons.

Rechts: Ashey Station (stoomtrein).