Bali kent vele speciale religieuze dagen. Vandaag is het weer zo'n dag, een dag die hier Tumpek Landep wordt genoemd; op deze dag worden overal op Bali ceremonies gehouden met kleurrijke rituelen en offers voor metalen objecten, zoals auto's, motorfietsen, wapens, computers en zelfs vliegtuigen!
De gemiddelde Balinees verkeert in de (aangepraatte) veronderstelling dat het houden van ceremonies en het laten zegen van allerlei metalen objecten zoals hun auto's en motorfietsen hen geluk brengt en hen beschermt tegen ongelukken. De realiteit is echter bitter: traditioneel draaien de ziekenhuizen op Bali met Tumpek Landep overuren, voornamelijk door een piek in het aantal gewonden als gevolg van verkeersongelukken waarbij motorrijders zijn betrokken.
Tumpek Landep is Hoog Balinees. Het woord tumpek betekent 'dicht bij' en het woord landep betekent 'scherp'. Gecombineerd vertaalt het dus als 'dicht bij scherp'. Maar wat betekent deze cryptische omschrijving dan? Om hier meer licht op te laten schijnen, dienen we eerst een stuk terug te gaan in de tijd, naar de tijden dat de kris een van de weinige metalen voorwerpen op Bali was.
De kris is van oudsher een belangrijk voorwerp voor de Balinees. In de dagen van weleer fungeerde de kris als belangrijk wapen in de oorlogen die de radja's (koningen) van Bali met elkaar voerden. Ook waren er speciale krissen, krissen met een spirituele betekenis en met magische krachten. Elke familie bezit wel zo'n speciale kris, een familie erfstuk dat vele generaties terug gaat en niet zelden het meest kostbaarste en belangrijkste bezit is van de familie.
Nu komt het, het puntje van de kris..... is scherp!
Gezien het feit dat de kris ooit een belangrijke, centrale rol speelde in het leven van de Balinees, is het dan ook makkelijk voor te stellen dat de kris ooit werd gekozen als spiritueel symbool, waarbij het scherpe puntje van het blad van de kris als metafoor geldt: dit herinnert de Balinees eraan om altijd 'scherp' te blijven, dat wil zeggen dat hij zich altijd dient te realiseren wat hij is en waar hij vandaan komt: een ziel die is geincarneerd om de lessen des levens te leren. Hij dient zich daarbij voortdurend te beschermen tegen de door allerlei angsten ingegeven reacties op de ervaringen van het leven, zoals jaloezie, boosheid, wraakzucht, inhaligheid, luiheid en andere door het ego(isme) gedreven emoties.
De echte betekenis van Tumpek Landep is tegenwoordig helaas nog maar bij weinigen bekend. En dan heb ik het uiteraard over 'het volk'. De religieuze leiding van het Balinees Hinduisme beseft zich de originele betekenis van Tumpek Landep wel degelijk, maar doet geen bijzondere moeite om de oude tradities in ere te herstellen. De belangen van de commerciële offer-industrie en de vaak hoge vergoedingen die de priesters voor het leiden van deze ceremonies en het geven van hun zegeningen vragen, wegen zwaarder dan spiritueel leiderschap. De Balinees verkeert in de (niet tegengesproken) veronderstelling dat hoe meer hij in dergelijke ceremonies investeert, hoe groter de kans zal zijn op geluk en bescherming; pech en ongeluk zijn daabij indicatoren dat er onvoldoende is geinvesteerd.......
En dat is triest, gegeven het feit dat de meeste Balinezen geen vast inkomen hebben en het inkomen dat ze hebben, ligt vaak op of onder de armoedegrens. In dat opzicht is -althans in mijn ogen- het in stand houden van dergelijke kostbare en nutteloze ceremonies pure volksverlakkerij door de overwegend egoistische, a-spirituele religieuze leiders van het Balinese Hinduisme. Er zijn gelukkig uitzonderingen, maar die zijn op de vingers van een hand te tellen. Ook de naiviteit van de gelovigen welke zo kenmerkend is voor de fides (blind geloof) in de vermeende waarheid die achter dergelijke ceremonies schuil gaat, speelt hierbij tevens een grote rol. Wat dat betreft verschilt het Balinese Hinduisme weinig met de volksverlakkerij die elders op de wereld door andere godsdiensten wordt ten toon gespreid.
© Nescio, 16 mei 2015.
Reacties (19)
Vreselijk dat zo'n mooie spirituele traditie verloren gaat door materialisme..
Hetzelfde heb ik wel eens gedacht van de rituelen bij de crematies.. Gezinnen die hun geliefde eerst begraven en vervolgens jaren sparen om de gestorven een waardige uitvaart te bezorgen.. als plicht naar de voorouder.... en als het dan eindelijk zover is, na al die jaren sparen... dan wordt het een toeristische attractie...
Mijn kritiek geldt in feite voor alle ceremonies. Ceremonies en rituelen zijn slechts bedoeld als hulpmiddelen voor de mens om zich bepaalde 'spirituele waarheden' te herinneren. Als daarbij financiële verplichtingen als voorwaarden voor voorspoed en geluk worden gesteld, dan is sprake van religieuze volksverlakkerij.
Toen het Hinduisme zo'n 1000 jaar geleden werd geintroduceerd op Bali, bestonden de hulpattributen bij ceremonies en rituelen uit slechts wierook, bloemen en wijwater.......
Religieuze ceremonies die gezien worden als 'toeristische attractie', ja, dat is een bijkomstig effect dat uitstekend past bij de vercommercialisering van religies.
De ceremonies vertegenwoordigen een nieuwe (alternatieve) werkelijkheid welke meer dan ooit een aangepraatte en gekoesterde illusie blijkt te zijn ;(
Mooie kris overigens.
Dank je wel, hij is helaas niet van mij. Die kris bedoel ik :)
Jammer dat die kris niet van jou is, want dan had je iets heel waardevols in je bezit gehad volgens mij.
Maar aan de andere kant. Je hebt al het meest waardevolle bezit. Leven in rust en op een prachtige plek.
En de geschiedenis gaat zich herhalen, want pas over een paar eeuwen zullen mensen een Candistische geloofsovertuiging gaan aannemen en de bijbehorende speelplaatsen en monumentale gebouwen gaan bouwen. -))