Hoe overleef je een boek schrijven én schrijver (willen) worden? Hoe ga je om met je onverschrokken schrijfdrang? Lees en huiver maar laat je niet afschrikken. Het zijn geen onoverkoombare zaken.

Zorg dat je zoveel mogelijk een opgeruimde schrijver bent. Zowel qua werkplek als in je hoofd.

Beschik over een opschrijfboekje en een to-do list voor noteerwaardige zaken. Op die manier word je vanzelf een action hero. Dat is iemand die op tijd actie onderneemt en ook weet wanneer en hoe.

Blijf kalm als je een deadline hebt. Maak tijd en heb onderweg lol. Geniet van het creeer- en experimenteerproces, de kicks, de opwinding, de vreugde en voldoening.

Maak jezelf niet gek. Een time-out mag. Vooral als je door de woorden de tekst niet meer ziet en niets meer tot je doordringt. Als ik aan een idee begin laat ik het manuscript vervolgens rustig driekwart jaar wegkwijnen. Daarna krijg ik ineens een powerboost, word ik van alles ingefluisterd door schrijfengeltjes en ga ik ontzettend fanatiek weer aan de gang. Als ik er enorm veel zin in heb haal ik zelfs nachten door. Sommigen laten hun manuscript zelfs jaren onderstof-fen in een la om het daarna alsnog te publiceren.

Kom onder je steen vandaan. Isoleer jezelf niet. Netwerk met anderen zoals andere schrijvers, entrepreneurs, gelijkgestemden en sociale media contacten. Bespreek hoe zij dingen aanpakken of gere-geld hebben. Wees bètalezers/meelezers voor elkaar. Geef feedback over en weer. Zet een denktank op et cetera.

Zorg voor voldoende prikkels om je alert en up-to-date te houden. Hoe toegewijd je ook bent ten aanzien van je manuscript; doe leuke dingen buiten het schrijven om al is het maar iets kleins.

Kijk uit voor het luie-handschrift-syndroom. Vooral blindtypers kunnen hier last van krijgen. Het grote gevaar is dat je je eigen handschrift niet meer kunt ontcijferen. Ik typ sneller dan het tikgeluid en mijn handschrift is afgrijselijk.

Houd in gedachten dat schrijvers net beeldhouwers zijn. Eerst start het groffe werk daarna volgt het finetunen en tweaken. Dus wanhoop niet als het in het begin nog nergens op lijkt. Je bent nog maar met de bouwstenen bezig. Met de aanloopfase. Met de contou-ren neerzetten. Een schrijver is vooral een herschrijver. Zwakke woorden op laten hoepelen en sterke woorden verwelkomen. Het re-sultaat is een magische teksttransformatie; van prut naar proza. Sommigen gaan vrijelijk van start anderen maken eerst een soort schets, schema, indeling, overzicht of plan van wat ze per hoofdstuk of in het gehele boek willen scheppen en uitdragen.

Wees geen sombermans maar onuitputtelijk, gepassioneerd en bevlogen. Weet waar je een energieboost van krijgt. Hoe je refocust. Weet wie of wat jou telkens weer enthousiasmeert, revitaliseert en in beweging krijgt. Zoek die peptalk op als je hem nodig hebt. Blijf nooit lang in een schrijversdip zitten. Ook al verzucht je:

• Waar ben ik in hé-mels-naam aan begonnen?

• Dit is een rommeltje!

• Ik kom hier niet uit!

• Waarom doe ik mezelf dit aan?

• Ik kan dit niet hoor!

• Het verhaal zit vast!

• De tekst leest totaal niet vlot!

• Ach, waar doe ik het allemaal voor?

• Ach, wat voeg ik voor waarde toe aan de boeken die er al zijn...

• Wát een klus zeg.

• Er is vast niemand die dit gaat kopen...

• Ik vind hier toch geen uitgever voor...

• Weer een afwijzing, grrr.

• Aaarghhh....@#$%^&!

Ga stug door. Keep your eyes on the prize. Toen ik het niet meer zag zitten in het revisiestadium legde ik de hoofdstukken op de vloer. Iedere dag pakte ik een hoofdstuk van de vloer om te verwerken. De vloer werd zichtbaar leger en dat hielp me er door heen. Zo zijn er meer aanspoortrucjes. Verzin ze, in welk schrijfstadium je ook zit.

Focus je geduldig op het einddoel en geniet van de reis er naar toe. Geniet ook van je originele bedenksels en verrassende ideeen. Krabbel altijd weer overeind na grote of kleine mislukkingen. Coach jezelf, motiveer jezelf, verbeter jezelf, beloon jezelf.

Wees als een spons. Neem dingen in je op. Absorbeer, associeer, onderzoek, experimenteer, verbind, ontdek, ervaar, visualiseer, signaleer, onderga en registreer met alle zintuigen.

Zorg voor vonkjes van inspiratie door jezelf te prikkelen op alle mogelijke manieren, met van alles en nog wat.

Zorg dat je het jargon of de feiten kent. Als je schrijft over een bepaalde setting, geschiedenis, onderwerp of voor een bepaalde doelgroep moet je weten waar je het over hebt.

Isoleer jezelf niet. Blijf je bewust van wat om je heen gebeurt. Vooral belangrijk voor schrijvers die werken met kleine kids om zich heen. Als je in je flow zit kun je gemakkelijk alles om je heen ver-geten. Als je de luxe hebt om je fysiek of mentaal af te zonderen ben je een lucky bastard.

Laat je niet te veel afleiden door wat andere auteurs doen. Benijd anderen maar probeer jaloezie niet te laten wortelen. Jij bent, als het goed is, op je eigen manier krachtig, inventief, inspirerend, origineel en uniek.

Volg 's een schrijfworkshop, ga 's naar een writersbootcamp of een schrijverscongres. Er worden ook schrijfvakanties (writing retreats) georganiseerd waar je het creatieve met het aangename kunt combineren. Er is een schrijversvakschool en er zijn ontelbare schrijfboeken.

Geloof niet dat spellingscontrole waterdicht is.

Maak een goed gestructureerd werkplan en houd je er zoveel mogelijk aan. Leg to-do's in het zicht. Naast de pc/Mac/laptop bijvoorbeeld. Werp er een blik op aan het begin en einde van een schrijfdag of -sessie.

Je hoort naast een ijverige schrijver ook een boekenwurm te zijn. Lees veel. Analyseer en bestudeer films en boeken van auteurs die het letterlijk en figuurlijk al 'gemaakt hebben' of die je aanspreken, die je rolemodels zijn. Lees interviews met (andere) gevestigde be-jubelde auteurs. Bijvoorbeeld op Ezzulia.nl.

Wees een verwoed woordenverzamelaar. Blijf hongerig naar nieuwe woorden zodat je vocabulaire indruk wekt. Ik schrijf regelmatig mooi geformuleerde zinnen, uitdrukkingen en leuke bewoor-dingen op van mensen die ik op tv hoor praten. Bijvoorbeeld in debatprogramma's of talkshows. Dat zijn dan wel algemene zaken want ik ga natuurlijk niet met andersmans taalvondsten goede sier maken.

Ken je genre(s) en subgenres (literaire stroming).

Check in hoeverre je een nitwit bent. Ken de elementen van fictie maar ook de termen uit de industrie en schrijfwereld. Zoals boekvoorstel, fonds, cursiefje, elfje, literair agent, synopsis, Kindle, plot, DRM, pdf, ePub, book-apps, Calibre, Google Editions, Sigil, Smashwords, ereading device, Tweetdeck, backlist, the London Book Fair en iBookstore. Wat dat aangaat, leer je dat online vanzelf wel.

Ken je softwareprogramma's. Weet wat voor je van nut is. Zowel qua webbased, pc-based als de downloadbare. En met name de functies, tools, tips en trucs (sneltoetsen bijvoorbeeld). Zowel je tekstverwerkingsprogramma als je grafische bewerkingsprogramma.

Maak een SWOT-analyse (joepie!). Dit wordt veel gebruikt in het bedrijfsleven maar is ook toepasbaar op een schrijfproject. SWOT staat voor:

• Strengths = sterktes

• Weaknesses = zwakheden

• Opportunities = kansen

• Threats = bedreigingen

Wat zijn je sterktes en aan welke 'zwakheden' moet je werken? Wat zijn je kansen en waar liggen ze? Wat zijn de bedreigingen die deze mogelijk ondermijnen? Betrek het op jezelf, het boek-in-wor-ding, het verhaal, onderwerp, idee, concept of het format.

Maak je doelen helder en zorg voor hulplijnen die je in kunt schakelen wanneer of voor wat danook. Bijvoorbeeld je editor (redacteur dus) bij tekstuele problemen, een handyman of helpdesk als je apparatuur crasht of een boekcoach bij schrijfsores en -perikelen.

Beschik over zelfoplossend vermogen. Verwacht hindernissen en hobbelige wegen op weg naar het boek. Als er iets fout gaat denk dan: beter ten halve gekeerd dan ten hele gedwaald. Lynch jezelf niet maar profiteer van de leermomenten. Gaat er niets fout dan is het al-lemaal mooi meegevallen.

Weet wanneer je een recensent serieus moet nemen en wanneer absoluut niet. Er zijn goede recensies, slechte recensies en wanrecensies.

Zeg je gewone baan (nog) niet op. Don't quit your dayjob zeggen Angelsaksen. Leven van de pen is niet voor iedereen weggelegd. Besef in ieder geval dat een schrijver niet per se boeken hoeft te schrijven. Dat kunnen ook recensies, webartikelen, krantenartikelen, tijdschriftartikelen, bijdragen aan bundels of columns zijn.

Het is goed rekening te houden met tegenvallende verkoopcijfers en hopelijk besefte je voordat je aan dit avontuur begon al dat je van schrijven alleen vaak niet rijk wordt. Ook al ben je nog zo'n schrijftalent. Het kan wel op andere manieren een lucratieve business zijn.

Neem kennis van de trends, hypes en ontwikkelingen gaande in de boeken- en uitgeefindustrie. Door bijvoorbeeld feeds, Twitter, blogs, nieuwsbrieven of door events te bezoeken en in de gaten te houden wat er bij je uitgever(s) gebeurt. Zoals eerder gezegd, richt ook het vizier op Angelsaksische sites. Handig als je eerder up-to-date wilt zijn want wat daar speelt, sijpelt hier later pas door. Leer het literaire wereldje kennen. Weet wat er leeft. Vandaag maar ook in de toekomst. Wat er goed en wat er fout gaat. Je maakt tenslotte deel uit van het wereldje. JA Konrath zegt in zijn (gratis) e-boek The Newbies Guide to Publishing Book: learn all you can about the craft and business of writing. Dat ben ik volmondig met hem eens en gelukkig doen veel schrijvers dat ook met name zodra ze zich op de digitale snelweg begeven.

Ken je rechten en plichten en de valkuilen van de industrie. Ontleed je contract voordat je tekent. Lees de kleine lettertjes en neem ze goed in je op. Welke rechten heeft de uitgever en welke heb jij (nog)?

Stress to impress. Het zal niet makkelijk zijn maar je redt het.

Volg je intuitie. Vertrouw op jezelf en je buikgevoel. Heb lef en durf. Laat je niet onnodig onzeker maken, niet door jezelf niet door anderen. Stel je wilt een non-fictie boek schrijven en iemand zegt: 'leuk zo'n boek maar alles staat toch al op het internet?' Een onbegrijpelijke opmerking. Het staat niet op het internet zoals jij het brengt (hopelijk). Over alle universele thema's is ooit al 's geschreven maar een goede auteur overgiet deze met zijn/haar eigen sausje waardoor er toch weer iets nieuws uit voortkomt.

Twijfel niet (te vaak) aan je capaciteiten. Wees vol vertrouwen en hoopvol. Wees niet al te zenuwachtig. Voel je empowered en gemotiveerd als je bezig bent met je kick-ass boekproject. Als dat gevoel er nog niet is dan komt het vanzelf wel als je 'heel lekker gaat'. En anders geldt de uitdrukking: Fake it till you make it. Voel je zelfs gesterkt als er negatieve reacties zijn op je plan. Je zult ze wel 's laten zien wat je toegevoegde waarde is. Een aarzelende schrijver is een contraproductieve schrijver. Lukt het niet tot je positieven te komen, zorg dan voor iets of iemand die je een kick in the butt geeft.

Doe 's mee aan een schrijfwedstrijd om jezelf uit te dagen, te prikkelen, boosten, scherp te houden en te toetsen.

Is het een vogel, is het een vliegtuig? Nee het is Superschrijver. Buit je talent uit, ontwikkel het en leer het kennen. Verbeter je schrijf-/verteltechniek. Je capaciteiten om een verhaal mooi over te brengen.

Ken je doelen en motieven. Weet wat je de lezer wilt meegeven. Wat je wilt bereiken en teweeg wilt brengen. Lezen is een beleving. Een ervaring. Geef ze dat dan ook. Weet wat je wilt creëren en wie je beoogde doelgroep is.

Beheers spelling en grammatica. Wees op de hoogte van het juiste gebruik van leestekens en aanhalingstekens. Zorg voor een goede zinsconstructie en -opbouw. Leer self-editing. Dat houdt in dat je je werk tot op zekere hoogte zelf kunt opmaken, proeflezen, redigeren en corrigeren. Hiermee zeg ik uiteraard niet dat hier geen hulp van derden voor nodig is.

Ben je dyslectisch of zijn er andere oorzaken waardoor je hier moeite mee hebt schakel dan betrouwbare versterking in.

Ontdek en ontwikkel je eigen (vertel)stijl en schrijfstem (writing voice). Dat is de wijze waarop jij alle elementen samengooit.

Zoek uit welke uitgevers boeken als de jouwe uitgeven. En of je een indie author wordt of je heil liever zoekt bij een traditionele uitgever (mainstream publisher). Misschien zelfs wel een combi.

Weet wanneer je je interne criticus op de koffie kunt hebben en wanneer deze juist buiten de deur moet blijven.

Blijf tijdens het schrijftraject douchen, tanden poetsen, slapen, sporten, socializen et cetera zodat je na de voltooiing niet volledig afgetakeld bent.

Zorg dat je overloopt van inbeeldings- en inlevingsvermogen zodat je een geloofwaardige verhaalwereld kunt neerzetten en in de huid van de karakters kunt kruipen. Als je net zoveel fantasie toebedeeld hebt gekregen als JK Rowling in haar linkerteen, ...dan zit je al goed.

Houd een uitvoerig schrijvers-CV/portfolio bij. Niet alleen wat je ooit geschreven hebt maar ook wat je gevolgd hebt aan schrijfworkshops of schrijversopleidingen, waar je in de media bent verschenen enzovoorts. Alles dat schrijfgerelateerd is.

Weet aan te geven oftewel in luttele minuten kort te onderbouwen wat jou en/of je boek onderscheidend maakt. Wat is de synopsis? De permisse? Wat is het Unique Selling Point (USP)? Wat is de story hook? Datgene dat lezers het verhaal in sleurt? Mocht iemand er naar vragen, sta dan niet met een mond vol tanden.

Streef ernaar 1 boek per jaar te produceren al naar gelang hetgeen je uitgever verwacht. Zo doen de meeste auteurs het die bij reguliere uitgevers zitten.

Steun elkaar als schrijvers. Al is het maar door iets kleins zoals elkaars boekaankondigingen of boekpresentaties te retweeten.

Wees bereid plannen op te schorten of zelfs te vergeten en zaken op een andere manier aan te pakken. Als het niet gaat zoals het moet, moet het maar zoals het gaat. En dan heb ik het bijvoorbeeld over bepaalde elementen in je verhaal of het concept of format. Sta paraat om je plan van aanpak ten alle tijden aan te scherpen.

Wees complimenteus. Geef jezelf een koosnaam zoals creatieve denker, scheppende kracht of schrijfsensatie. Je moet balanceren tussen geloof in jezelf, niet denken dat je voor een ander onderdoet en realisme.

Je mag dus best positief zijn en affirmaties gebruiken zoals:

Ik ben een briljante schrijver. Uitgevers vechten om me. Ik veeg met iedereen de dansvloer aan op het boekenbal. Ik zoek alvast een villa uit. Ik schud opvolgende delen zo uit mijn mouw. Dit boek wordt prachtig verfilmd. Iedereen wil me kennen. Ik ben hip, hot, en happening. Ik moet overal komen voordragen. Overal rolt men de rode loper voor me uit. Talkshows staan voor me in de rij. Mijn enorme groep vaste lezers aanbidt me. Ik ontvang meer royalty's dan ik kan uitgeven.

Blijf niet dromen laat plannen uitkomen