Depressie:
Het gevoel dat het leven zinloos is, dat niets meer waarde heeft en dat het bestaan onherstelbaar ellendig is. In een mildere meest voorkomende vorm, is depressie een toestand waarin miljoenen mensen zonder het zich te realiseren gedurende lange periodes verkeren.
We doen misschien ons werk nog, maar wat kost het ons een moeite. Zo af en toe amuseren we ons redelijk, maar lang niet genoeg. De spanning is eruit. De eenvoudigste karweitjes lijken een berg en zinloos. De dingen waar we vroeger plezier in hadden lijken hol. Seks, vriendschap iets presteren, een dag naar buiten. De mensen die een opgewekte, levenslustige indruk maken lijken ons vreemd. Ze lijken ons naïef en zelfs onoprecht. We voelen ons trager worden. We spreken, denken, reageren langzaam en mat. Niets schijnt de moeite waard je ervoor in te spannen. We zijn bereid alles maar op te geven. Nee, eigenlijk hebben we het al opgegeven. Want het wezen van depressie is non- activiteit. We zien ervan af omdat alle pogingen toch tot niets leiden. En iedere keer dat we ervan afzien, bevestigen we ons zelf dat alles tevergeefs is. De enige handeling waar de gedeprimeerde in gelooft, is zich terugtrekken.
Behalve bij de mensen waar de depressie is terug te voeren naar een lichamelijke oorzaak, is chronische depressie altijd gegrond op dagelijkse keuzes en beslissingen. De beste behandeling voor een depressie is hetzelfde als die van een behandeling van een negatieve gewoonte. Depressie is eigenlijk niets anders dan een negatieve gewoonte. Een gewoonte die je niet langer dient en die je kunt overwinnen door hem op te geven. Doe iets, kom in actie.
Velen mensen in een depressie stellen de vraag: “waar zou ik me voor inspannen?”. Het antwoord is simpel, elke keer als jij je inspant geef je voeding aan het idee dat verandering mogelijk is, dat er altijd doeleinden zijn die het waard zijn te worden nagestreefd, dat er iets bestaat dat de moeite waard is. Iedere keer dat je iets opgeeft, veroorzaakt dit pessimisme en somberheid. Vooral als je iets laat liggen wat innerlijk veel voor je betekent. Als je merkt dat je te ver achterop bent geraakt, zal je daarna vervallen in een sukkelgangetje wat een vorm van depressie is. Geef het op, investeer niet meer in je mogelijkheden en je kunt zeker zijn van mislukking. Ga er niet zomaar vanuit dat je zelf niets kan doen aan een depressie. Je kunt jezelf genezen. Depressie is een gewoonte, en met een gewoonte kan je breken door de gewoonte op te geven.
Er zijn drie soorten depressies:
De eerste is de acute depressie. Alles gaat prima, maar ineens gebeurt er iets. Je hebt ruzie gehad met je vriend, en verbeeldt je dat hij niets meer om je geeft. Dat je al eerder een veel erger verschil van mening hebt gehad troost je niet. Eerst verval je in wanhoop over het ene, dan weer over het andere.
De tweede voorkomende vorm is ook wat we vaak een traumatische depressie noemen. Het is een verlengde reactie op een werkelijke ernstige tegenslag. Je hebt het idee dat het leven voor de gebeurtenis zo goed was en daarna nog maar nauwelijks de moeite waard. Dit soort depressie veranderd ons leven zoals we dat eerder hebben gekend.
De derde vorm is de cyclische depressie. Deze komt met tussenpozen. Soms lijkt het neerslachtige gevoel aan bepaalde tijdstippen te zijn verbonden. Dit kan een feestdag zijn zoals Kerstmis en Oudjaar, een verjaardag, en bij veel vrouwen houd het verband met de menstruatie. Anderen hebben het weer met bepaalde seizoenen. Voor sommige echter houd het met geen enkele gebeurtenis of datum verband. Ieder van deze vormen vraagt om een specifieke aanpak.
Het eerste wat iemand met een acute depressie kan doen is zich afvragen hoe lang het geleden is dat hij de kritieke informatie heeft gekregen die hem zo ontmoedigd heeft. Zeer waarschijnlijk is dat niet lang daarvoor gebeurd. Koppel dat feit aan het besef dat je gevoelig bent voor plotselinge depressies, je al eerder gebleken neiging dingen te overdrijven hoeveel je verloren hebt en je zult een betere uitgangspositie hebben. Een beter uitgangspositie om de impuls tot depressie opwekkende handelingen te weerstaan. Als tweede kan je de laatste vijf depressies die je hebt gehad noteren en kijken wat ze met elkaar gemeen hebben. Is het iets wat jezelf hebt gezegd of gedaan? Of was het een opmerking van iemand anders? Hoe noodlottig was werkelijk de gebeurtenis? Probeer wel alle gebeurtenissen opnieuw bij jezelf op te roepen om een duidelijk beeld te krijgen en dus niet alleen de laatste gebeurtenis. Het bewust worden ervan maakt dat je bij een volgend gebeurtenis niet meteen in paniek raakt. Let ook eens op hoe jij jezelf gedraagt als er depressieve mensen om je heen zijn. Misschien ben je gewoon overgevoelig voor de stemmingen van anderen. En neem je deze onbewust van ze over. Zeker als het om mensen gaat die dicht bij je staan en waar je veel van houd. Je moet dan oppassen dat jij jezelf niet te sterk identificeert met die ander. Vertel die ander dat ze de dingen vanuit een sombere kant bekijken, of blijf zelf bewust ervan dat die ander dat doet zodat jezelf de andere kant kan blijven zien. Als het iemand is waar je hel veel om geeft, heb je er dubbel belang bij dat jij jezelf niet mee laat slepen.
Ter wille van de ander en jezelf wil je dat niet. Geef je grenzen aan en vertel de ander dat hij niet steeds dezelfde afgezaagde verhalen moet vertellen. Als hij het toch doet zal het je irriteren, maar de kans dat het je depressief maakt wordt kleiner.
Bij het bestrijden van een traumatische depressie komt het erop aan niet de hele levensstijl van voor de gebeurtenis op te geven. Vaak zie je dit gebeuren naar een echtscheiding, of de dood van een geliefde. Men geeft vrienden en uitstapjes op waar men vroeger plezier in had. Je gaat vertrouwde plaatsen vermijden, en reageert vaak niet meer op uitnodigingen vanuit je omgeving. De motiverende overtuiging achter dit alles is, dat het er eigenlijk allemaal niets meer toe doet, de anderen niet jijzelf niet. Handelen vanuit dat motief brengt wanhoop voort. Men heeft het gewoon opgegeven. Leven wordt overleven. Als je merkt dat dit soort trouw aan een overleden partner de overhand heeft, moet je jezelf eens afvragen of het wel redelijk is. Zou de ander dat gewild hebben? Men bewijst de ander er geen eer mee met het begraven van de levenden. Als je een schuldgevoel bij jezelf onderkent, besef dan dat handelen vanuit dat motief voor niemand goed is, en handelen vanuit dat motief zal maken dat je jezelf altijd schuldig blijft voelen. Er zijn nog vele andere bronnen van traumatische depressie. Vraag jezelf eens af of je het niet op een akkoordje hebt gegooid met je eigen ethische grondbeginselen. Je kunt depressief zijn omdat je een baan hebt aangenomen waarbij je iets moet verkopen waarvan je weet dat het slecht is. Maar je wilt het niet voor jezelf erkennen uit angst je baan kwijt te raken. De depressie blijft dan bestaan totdat je het innerlijke conflict hebt opgelost.
De eerste verdedigingslinie tegen cyclische depressie is een vroegtijdig waarschuwingssysteem. Zorg dat je weet dat je op bepaalde datums moeite heeft met dingen. Teken ze aan op een kalender, zelfs als er lichamelijke factoren een rol erin hebben. Door bewust te worden ervan wanneer de depressie zal komen kan je voorkomen dat door verkeerd handelen of helemaal niets te doen de depressie verergerd. Ik merkte bij mezelf dat meestal enkele dagen voordat de depressie begon, ik me steeds meer terug begon te trekken, afspraken af ging zeggen, en mijn meningen voor me ging houden. Ik verloor ook steeds meer het tijdsbesef en slaap heel slecht. Door op de vroege signalen te letten kan je het effect van de depressie aanzienlijk inperken. Als je bewust ben van je depressie, noteer dan de dingen, zelfs kleine dingen die je alleen doet als je depressief bent. Misschien stop je er mee mensen te begroeten, of zeg je uitnodigingen voor feestjes af. Of je hangt heel de dag voor de tv, lees meer boeken dan normaal. Je gaat misschien niet meer naar je werk, je let niet meer op je uiterlijk en blijft liever heel de dag in pyjama rondlopen. Het zijn maar kleine dingen, maar ze zijn niet onschuldig. Het zijn allemaal manieren om je terug te trekken i.p.v. te vechten. En daar gaat het bij dit soort depressie om. Bij de cyclische depressie die verbonden is aan bepaalde gelegenheden, feest en verjaardagen bijv. Komt het er duidelijk op aan duidelijk te stellen welke betekenis de datum voor je heeft. Hierbij is het van belang alle waarschuwende voortekenen en data te kennen, maar bepaal daarna je aandacht wat je kunt doen om het te doorbreken. Dat is de sleutel tot verlichting.
In een volgend stuk zal ik verder gaan welke richtlijnen je kunt hanteren voor het bestrijden van alle soorten depressies. Medicatie lost het probleem niet op, het versterkt eerder het niets doen, waardoor ook je depressie alleen maar dieper wordt.
Copyright Nederland@Gerda Verstraeten
Voorbij de regenboogbrug
Mijn pagina
Verhalen en gedichten Chayenna
Reacties (12)