Mozart, geboren in 1756, een van de grootste componisten aller tijden. Nu iets meer dan 200 jaar na zijn dood, is zijn aantrekkingskracht nog steeds enorm. Het wonderkind, componeerde vanaf zijn zevende tot aan zijn vroege dood op 35 jarige leeftijd, vele verschillende muziekstukken.

Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791) werd geboren in Salzburg, aan de rand van Oostenrijkse Alpen. Zijn vader Leopold was een vooraanstaand musicus van beroep. Hij wordt vaak afgeschilderd als een harteloze man, die er op uit was zijn voordeel te halen uit het talent van zijn zoon. Uit de brieven van Wolfgang blijkt echter dat hij een aardige en bezorgde vader kon zijn, en de schitterende carriére van de jonge Mozart lijkt hem geen moeilijkheden bezorgd te hebben. Mozart zelf kon koppig en trots zijn. maar zijn karakter, zoals naar voren komt in een aantal van zijn brieven, toont een man die geletterd en opmerkzaam was.

Vroeg succes

De carriére van Mozart als wonderkind begon op zevenjarige leeftijd, toen zijn vader hem meenam op een grote Europese rondreis. Dit betekende dat hij in de gelegeheid werd gesteld een groot aantal verschillende soorten muziek te beluisteren en belangrijke mensen te ontmoeten zoals, J.C. Bach (zoon van de grote Johann Sebastian). Toen hij niet langer meer een kind was, nam zijn aantrekkingskracht op de mensen af, en zijn laatste reis naar Parijs in 1776 was niet succesvol te noemen. De steeds groter wordende spanningen tussen Mozart en de Aartsbisschop van Salzburg deden hem naarstig zoeken naar nieuwe werkgelegenheid, maar niets geschikts werd hem aangeboden.

Toen overleed zijn moeder, die hem op zijn reis had begeleid. Dit was het einde van zijn carriére als wonderkind en het begin van zijn ontwikkelijng als volwassen componist. In tegenstelling tot andere grote componisten was Mozart geen revolutionair of pionier van nieuwe technieken. Hij was, daarentegen, in staat de beste muziek van zijn tijd in zich op te nemen en om te buigen tot een weergaloos mooie en originele stijl.

 

Anna Maria Mozart, moeder van Wolfgang

 

Volwassenheid

Ook al stond er een indrukwekkend aantal opera's, symfinieën, concerten en kamerstukken op zijn naam,   toch was het pas na zijn reis naar Parijs dat hij enkele van zijn meesterwerken componeerde, die hem van eeuwigdurende roem verzekerde. In 1779 componeerde hij het schitterende sinfonia concertante voor viool, alt viool en orkest. Daarna kreeg hij van het Hoftheater in Munchen, een opdracht voor een serieuze opera (opera seria). Hij componeerde Idomeneo (1781), naar een libretto (operatekst) van Abbe Veresco. Zijn nieuwe benadering van de oude opera kreeg veel bijval. Door deze ervaring werd Mozarts lust naar succes gevoed, en zijn frustraties over de beperkingen van zijn baan in Salzburg groeiden. Er ontstond een ruzie tussen de componist en de Aartsbisschop en Mozart werd ontslagen. Daarna vertrok Mozart naar de Oostenrijkse hoofdstad Wenen om daar fortuin te halen. Mozart was niet de eerste componist die een free-lance carriére begon, maar het was nog steeds een riskante onderneming. Bovendien zou hij, om zijn problemen groter te maken, binnenkort moeten zorgen voor zijn vrouw en zijn jonge gezin. 

Hij trouwde in 1782 met de zangeres Constanze Weber, zeer tegen de zin van zijn vader. Ondanks alle, met name financiële, moeilijkheden lukte het Mozart om een grote hoeveelheid prachtige muziek te componeren. Zijn eerste Weense opera, Die Entfürung aus dem Serail (De ontsnapping uit de harem) uit 1782, bracht hem veel succes.

Vier grote opera's

Het werk van Mozart laat een scherpe, gevatte stijl zien. Dit was vooral duidelijk in De Bruiloft van Figaro (1786), een komische opera (opera buffa). Deze opera werd een enorm succes en Mozart kreeg al snel een opdracht uit Praag voor een andere opera. Dit keer componeerde Mozart Don Giovanni (1787), alweer komisch, maar de serieuze scénes totn een dramatische kracht zonder weerga. In 1790 schreef hij een andere grote opera, gebaseerd op het ietwat onwaarschijnlijke verhaal over de vrouwelijke wispelturigheid. Op deze dramatische opera volgde Die Zauberflöte (1791), een singspiel( een opera in het Duits, eerder een ballade dan een opera). Mozart zette het verhaal om in een allegorie van het goede tegen het kwade. Juist als de dingen beter lijken te gaan, sterft Mozart, waarschijnlijk aan een nierinfectie. Het verhaal doet  de ronde dat hij net bezig was met het schrijven van een Requiem (een katholieke mis voor een gestorvenen). Als Mozart was blijven leven had hij zonder enige twijfel nog meer mooie muziek gecomponeerd. Maar wat hij naliet is al verbazingwekkend, zowel in kwantiteit als kwaliteit. De virtuositeit en genialiteit, de schoonheid en bovenal de adem van menselijk sympathie van zijn meesterwerken hebben hem enorm beroemd gemaakt, zo zeer dat hij nu door velen wordt gezien als de grootste componist aller tijden.

Portret van Mozarts familie, geschilderd in 1780. Wolfgang en zijn zus, Maria Anna of Nannerl (die ook een muzikaal wonderkind was) zitten achter de piano. Ze worden op de viool begeleid door hun vader Leopold. Hun moeder Anna Maria kijkt vanaf het portret neer, zij stierf in Parijs in 1775

De produktie van Mozart was enorm. Toen hij stierf op 35 jarige leeftijd had hij 626 werken geschreven of gearrangeerd.

 

 

 

 

Meer reacties weergeven