Wat is de ziekte van Chagas en hoe kan je het krijgen?

Door Zuidland gepubliceerd op Friday 28 September 12:13

De ziekte van Chagas, ook gekend als de American trypanosomiasis, is een potentieel levensbedreigende ziekte, veroorzaakt door de dierlijke eencellige parasiet Trypanosoma cruzi (T. cruzi).

De ziekte van Chagas, ook gekend als de American trypanosomiasis, is een potentieel levensbedreigende ziekte, veroorzaakt door de dierlijke eencellige parasiet Trypanosoma cruzi (T. cruzi). In medische kringen wordt de ziekte "het nieuwe aids" genoemd.

Het komt voornamelijk voor in Latijns-Amerika, maar ook wij kunnen ermee in contact komen. In Nederland of België werd het nochtans nog nooit of toch zeer zelden opgemerkt. In Spanje en Portugal is het echter een probleem aan het worden, althans volgens Philippe Büscher van het Belgisch Instituut voor Tropische Geneeskunde.
Chagas is genoemd naar de Braziliaanse dokter Carlos Ribeiro Justiniano Chagas, de man die de ziekte voor het eerst ontdekte in 1909.

Carlos Ribeiro Justiniano Chagas

Buiten de grenzen van Latijns-Amerika

Zoals eerder aangehaald gaat de parasiet ondertussen ook zijn gang buiten de grenzen van Latijns-Amerika, een fenomeen dat duidelijk is geworden sinds de afgelopen decennia. De Verenigde Staten van Amerika, Canada, Europese landen, … staan ondertussen ook op de reisroute van de parasiet. Dit kan allemaal gerelateerd worden aan het feit dat je tegenwoordig kan gaan en staan waar je wil. Mensen reizen, verhuizen, komen in contact met andere culturen, …

Hoe kan je het krijgen?

Je kunt de parasiet via insecten overgedragen krijgen, meer bepaald bloedzuigende wantsen, welke in Zuid-Amerika veel voorkomen. De parasiet bevindt zich in de feces (uitwerpselen) van het geïnfecteerde insect en kan zich verspreiden over verschillende weefsels, meer bepaald het hartspierweefsel en gladde spiervezels van het darmkanaal.

de bloedzuigende wants

Ook kan de infectie overgebracht worden via:

bloedtransfusie, weefseltransplantatie of wanneer een vrouw zwanger is.
Voedsel dat gecontamineerd is met T. cruzi
Medische ongevallen

Naar schatting zijn 10 miljoen mensen over de hele wereld ermee besmet, vooral in Latijns-Amerika. Hoogstwaarschijnlijk ligt dit aantal een stuk hoger aangezien vooral arme mensen hiermee te maken krijgen en velen van hen hebben de kans niet om naar de dokter te gaan om zelfs maar een diagnose te laten stellen. In 2008 stierven ongeveer 10 000 mensen aan de gevolgen van de parasiet.

Wat zijn de symptomen?

De ziekte komt voor in 2 fasen:

Fase 1: de initiële, acute fase

De eerste, initiële acute fase duurt ongeveer 2 maand, nadat men geïnfecteerd werd. Gedurende deze fase circuleren veel parasieten rond in het bloed. Het is best mogelijk dat men in deze fase niets opmerkt omdat de symptomen dan heel mild zijn of zelfs niet op te merken zijn. Meer dan wat koorts, hoofdpijn, vergrootte lymfeklieren, spierpijn, etc… is er niet. Meer zichtbare symptomen kunnen een huidletsel of een paarse zwelling van de oogleden zijn.

Fase 2: de chronische fase

Tijdens de tweede, chronische fase gaan de parasieten harder tekeer. Ze zitten vooral rond de hartspieren en de spijsverteringsspieren. 30% van de patiënten hebben dan last van hartaandoeningen en 10% heeft last van maag. Wanneer er lange tijd niets gedaan wordt, het kan jaren duren, kan de infectie leiden tot de dood of een hartstilstand.

De infectie komt het meest voor bij kinderen en dit gaat gepaard met koorts, lever- en miltvergroting en kan weken tot maanden duren. In de meest tragische gevallen, 5-10%, kan het leiden tot ernstige hartafwijkingen of zelfs tot de dood.

Is er een behandeling?

De parasiet kan gedood worden via een behandeling met benznidazole of nifurtimox. Beide geneesmiddelen zijn praktisch 100% effectief, op voorwaarde dat men er vlug bij is wanneer de infectie heeft plaatsgevonden, m.a.w.: ingrijpen tijdens de eerste, de acute fase. Daarna vermindert de efficiëntie van beide geneesmiddelen dermate de persoon langer besmet is. De behandeling kan tot 2 maanden duren.

Benznidazole

Eerder las je dat zwangere vrouwen ook te maken kunnen krijgen met de parasiet. Zoals het geval is met vele medicijnen, mogen zij ook deze geneesmiddelen niet innemen.

Kan je de ziekte voorkomen?

Voorkomen is beter dan genezen zegt men altijd. In dit geval is er spijtig genoeg (nog) geen vaccin opgewassen tegen de ziekte van Chagas. Regelmatig je bloed laten onderzoeken kan al veel problemen voorkomen.