Een pijnlijke menstruatie, ook wel - dysmenorroe - is herhaaldelijk, pijnlijk en soms invaliderend zijn. Het komt veel voor bij jongere vrouwen, maar wat zijn pijnlijke menstruaties eigenlijk. Welke onderzoeken zijn er en welke behandelingen zijn er mogelijk. 

Wat zijn de symptomen

Dysmenorroe is het woord voor de plaatselijke pijn in de onderbuik. Deze pijn doet zich meestal tijdens de menstruatie voor. De pijn begint meestal de dag voor of de dag waarop de menstruatie begint. De pijn is meestal zo'n 1 tot 6 dagen. Het is een krampachtige pijn waardoor vrouwen hun activiteiten moeten onderbreken en zelfs soms moeten gaan liggen. Soms straalt de pijn uit vanuit de onderbuik naar links of rechts in de onderrug of zoals veel vrouwen zeggen naar de nieren. Er zijn vrij veel symptomen van deze aandoening zoals: misselijkheid, migraine, vermoeidheid, algemeen onbehagen, diarree, braken enz.. Voor sommige vrouwen is dit echt een maandelijkse catastofe. Aangezien sommige vrouwen 14 keer per jaar menstrueren is het vanzelfsprekend dat het ook een oorzaak absenteïsme zo wel op werk maar vooral ook op school. Dus zowel voor oudere vrouwen als voor jongere.

Over welke vrouwen gaat het en hoe vaak komt het voor. 

De mensen die het meest door mensen getroffen worden door een pijnlijke menstruatie zijn jonge meisjes, zelfs in die mate dat het voor hun vanzelfsprekend is dat ze maandelijks pijn lijden. Al hebben niet alle meisjes er last van maar de meeste wel. Ze lijden aan  wat men noemt primaire dysmenorroe. Over het algemeen kan er dan geen oorzaak worden gevonden. (cyste op de eierstok of een misvormde baarmoeder...) dit in tegenstelling van secundaire dysmenorroe. Het kwalijke is dat men altijd gedacht heeft dat menstruatiepijn tussen de oren zat. Maar dat is iets wat helemaal niet klopt! Het is geen psychologisch symptoom maar een symptoom dat echt aanwezig is. Vandaag de dag weten we namelijk dat primaire dysmenorroe aan stoffen die men prostaglandines noemen. Deze worden uitgescheiden door de aderen die tijdens de menstruatie de baarmoeder vullen. Prostaglandines zijn  krachtige stoffen die de baarmoeder laten samentrekken. De baarmoeder moet tijdens de menstruatie het bloed en slijmvlies naar buiten te werken. De stoffen die ze op dat moment evacueert doet ze op de volgende manier: ze laat ze samentrekken tot een bal, trekt dan samen en wordt hard. Op deze manier is dezelfde manier als ze gebruikt om een baby tijdens de bevalling naar buiten te persen. De baarmoederspier is een zeer krachtige spier en wanneer ze mede door de prostaglandines samentrekt om het bloed en het baarmoederslijmvlies  naar buiten te werken is dat heel pijnlijk. De pijn die dus verooorzaakt wordt is niet de pijn die veroorzaakt door de eierstokken zoals veel vrouwen beweren. Maaar door een baarmoeder die samentrekt tot een bal en uiterst hard wordt. 

Waarom komt dit juist voor bij jongere meisjes en neemt het bij het ouder worden af.

Dit is een groot vraagstuk waar men het antwoord schuldig moet blijven. Er is simpelweg vastgesteld dat de menstruatiepijn na verloop van tijd afneemt. Toen vroeger de meisjes nog vroeg trouwden dacht men ook dat de pijn afnam door het huwelijk. Maar nu er later getrouwd wordt blijkt toch dat de pijn een kwestie van tijd is. Het klopt wel dat de pijn sneller afneemt wanneer de vrouw zwanger is geweest. maar ook dan doet de tijd zijn werk.  Maar hoewel primaire dysmenorroe rond de 25 á 28 jaar overgaat zijn er ook vrouwen die hun hele leven ermee kampen en dan maakt het niet uit of ze kinderen hebben gekregen of niet. Echter is dit fenomeen zeer zeldzaam. Deze tweede tak van de ziekte wordt secundaire dysmenorroe genoemt. De grote veroorzaker van dit probleem is endometriose dit zijn kleine stukjes baarmoederslijmvlies die zich op plaatsen bevinden waar ze niet horen. Denk hierbij aan de eierstokken, eileiders en ligamenten die de baarmoeder met de naburige structuren met elkaar verbindt. Bij iedere menstruatie beginnen deze kleine stukjes slijmvlies opnieuw te bloeden het geen dat erg pijnlijk is. Dit kan zelfs een oorzaak van steriliteit zijn. Endometriose wordt ook meestal vastgesteld bij oudere vrouwen. Endometriose wordt vasgesteld door middel van een coelioscopie gediasconeerd. Na behandeling heeft een vrouw idealiter geen pijn meer tijdens de menstruatie, nog tijdens de sexuele betrekkingen en is het mogelijk dat ze snel weer zwanger wordt.

Er zijn ook verschillende soorten menstruatieoijn die juist tijdens de 45ste en 50ste jaar weer terug komen. Het gaat dan vaak over een spefieke vormvan Endiometriose die Adenometriose wordt genoemd. Dit is een kolonisatie door de endometriose van de baarmoederspier. Tijdens de menstruatie geeft dit pijn. Adenometriose is dus een veel voorkomende menstruatie pijn bij vrouwen tussen de 40 en de 45 jaar. Maar welke oplossingen zijn er mogelijk?   

Menstruatiepijn is een pijn dat sociaal gezien banaal is maar wel heel vervelend. Vooral als de dysmenorroe secundair blijk te zijn, zijn er over het algemeen wel mogelijkheden. Maar meestal worden er geen onderzoeken tegen over zoals echoscopie, gynaecologisch onderzoek, coeilioscopie, enz. omdat overhet algemeen de uitslag toch negatief zou zijn. Maar als een geen pijn meer had en nu opnieuw ontstaat een vermoeden naar edometriose en zullen de onderzoeke wel weer worden uitgevoerd. De behandeling is dan zijn er vaak meerdere oplossingen. Als een jong meisje kan bijvoorbeeld anti-conceptie nodig hebben. In 99% van de gevallen zorgte de klasssieke estroprogestatieve pil ongeacht welke dosering voor de verdwijning van de pijn is. Het lijkt er ook op dat er een ovulatie nodig is om dysmenorroe te ontwikkelen. Bij meisjes die de pil nemen is de menstruatie ook minder overvloedig, en daardoor is de contracties om het bloed af te vloeien minder en daardoor ook minder pijnlijk. Door de pil worden prostaglandines geïnhiberend. In de overige 10% van de overblijvende gevallen wordt er eerst verwezen naar niet sterio-ontstekingremmers voorgeschreven. Asperine moet in deze gevallen worden eerst de niet gekozen worden. Paracetamol wordt hiervoor eerder gekozen, wordt eigenlijk ook niet als de juiste. Wanneer er echt niet helpt of jonge meisjes willen geen anti-conceptie dan worden er toch onderzoeken gedaan en vindt men dan toch secundaire oorzaken en vaak dan to endomentriose 

aangepast: 22-09-2014