Wanneer je overweegt om in Utrecht te gaan wonen dan is het verstandig om je eerste te verdiepen in wat de leuke en minder leuke buurten van Utrecht zijn. Het treurige Kanaleneiland is bijvoorbeeld niet te vergelijken met het bruisende Lombok. Daarom heb ik eeen overzicht gemaakt van de opkomende, afzakkende, leukste en saaiste wijken van Utrecht.
Wittevrouwen is absoluut een van de leukste wijken van Utrecht, maar heeft wel als nadeel dat de huizen relatief duur zijn per vierkante meter en dat parkeren moeilijk is. Voor een huis met 2 a 3 slaapkamers en een tuin wordt tussen de 2 en 3 ton gevraagd. Maar het is er heerlijk wonen! Waarom juist deze wijk zo populair is? Moeilijk te zeggen. De smalle straatjes hebben een bijna dorpse allure. Het nabijgelegen Griftpark werd enkele jaren terug veranderd van gifberg is een groene stadsoase. De wijk zit vol met kleine hippe tentjes. De bewoners voelen zich over het algemeen hier erg op hun gemak, ook doordat de criminaliteit hier laag is. Kortom genoeg redenen om hier te wonen. Dat je je blauw betaald voor de kleine woningen, nemen velen dan toch maar voor lief.
De Vogelenbuurt ligt net ten noorden van het centrum naast het populaire griftpark. De Vogelenbuurt dankt zijn naam aan het feit dat bijna elke straat naar een vogel genoemd is. In de wijk vindt je veel mooie oude huizen uit de negentiende en begin twintigste eeuw. Deze buurt wordt als kindvriendelijk ervaren en is geliefd als woonlocatie. De wijk heeft een knus karakter en er hangt een bijna dorpse sfeer ondanks de nabijheid van de binnenstad. Een nadeel van deze wijk is dat de woningprijzen vrij hoog zijn. Wel zijn de prijzen per vierkante meter is lager dan in Wittevrouwen, dat komt vooral omdat het woningaanbod in de Vogelenbuurt vooral bestaat uit herenhuizen, terwijl Wittevrouwen vooral uit kleine arbeiderswoningen bestaat.
De huidige Utrechtse wijk vormde tot 1954 samen met het dorp Oud-Zuilen en het industrieterrein Lage Weide de zelfstandige gemeente Zuilen. De huidige wijk Zuilen ontstond aan het begin van de twintigste eeuw door uitbreiding van het oude dorp ten behoeve van arbeiders van de bedrijven Werkspoor en Demka die zich aan het Amsterdam-Rijnkanaal vestigden. Zuilen kan verdeeld worden Zuilen Oost en Zuilen West. Zuilen Oost is een voormalige Vogelaarwijk die de laatste paar jaar sterk is verbeterd. Het mooiste deel van Zuilen is echter Zuilen West. Zuilen West is een heterogene wijk die kan worden onderverdeeld in verschillende kleine buurtjes die ieder hun eigen karakter hebben. Ik zal twee van deze buurtjes uitlichten; Elinkwijk en de Vliegenierswijk, die ook wel Mariendaal genoemd wordt.
Elinkwijk ligt ten zuidwesten van de Amsterdamsestraatweg. De wijk werd tussen 1915 en 1927 aangelegd voor het hogere personeel van de naburige metaalindustriebedrijven Demka en Werkspoor. De Werkspoor woningbouwvereniging kocht het gebied tegen een gunstige tarief van W.H.A. Elink Schuurman die als voorwaarde stelde dat de opzet in de vorm van een tuinwijk zou geschieden. Het gebogen stratenpatroon is ruim opgezet en ontworpen met aandacht voor de juiste zichtlijnen. Dat resulteerde er in dat de buurt ook tegenwoordig nog bestaat uit fraaie eengezinswoningen. De buurt ligt enigszins verborgen van de drukke Amsterdamsestraatweg en daardoor is de wijk pas sinds kort door woningkopers ontdekt. Ondanks de crisis van de afgelopen jaren stegen de woningprijzen in dit deel van Utrecht nog steeds. De wijk is sinds kort officieel uitgeroepen tot beschermd stadsgezicht.
Ook de vliegeniersbuurt is in de jaren twintig en dertig voor het hogere personeel van Werkspoor neergezet. De mooie karakteristieke huizen en straten zijn breed van opzet. Het buurtje wordt ook wel Mariëndaal genoemd. De vliegenierswijk ligt grofweg tussen het Prins Bernard plein, De groene As ven Berlage en de Amsterdamsestraatweg. Ten zuiden van de wijk ligt het beschermde stadsgezicht, de Lessepsbuurt. De wijk bestaat uit koophuizen en is de laatste 10 jaar bezig met een revival doordat veel gezinnen met jongen gezinnen in deze buurt een huis hebben gekocht. De buurt is opvallend populair mede door het rustige kindvriendelijke karakter van de buurt. Aan de rand van de wijk ligt het populaire Vorstelijk Complex dat sinds 3 jaar plaats biedt aan een theater en een restaurant. Het complex is sinds de opening een populaire hotspot. Ook het heringerichte Prins Bernardplein en de gezellige plantsoen rondom het gerestaureerde Vliegermonument hebben de wijk een nieuw aanzien gegeven. Het gevolg is dat de relatief lage woningprijzen de laatste jaren snel omhoog zijn gegaan en de criminaliteitscijfers zijn sterk gedaald
Lombok is het multiculturele pareltje gelegen rondom de gezellige Kanaalstraat. Hoewel multicultureel? Doordat de wijk al in de jaren negentig is ontdekt als hippe buurt in opkomst zijn de prijzen van zowel koop als huurwoningen zo erg gestegen dat er een zeker “verwitting” van de buurt heeft plaatsgevonden. De iets wat armere allochtoon pakte de biezen naar andere wijken en de wijk is inmiddels volgestroomd met yuppen, en dinky’s. Alleen de Kanaalstraat met zijn tientallen Turkse, Marokkaanse, en Surinaamse groente, vlees en broodwinkeltjes doet nog denken aan het oude Lombok. Of dat jammer is mag ieder voor zichzelf bepalen. Inmiddels is de grootste groei van de huzienprijzen wel achter de rug, maar dat mag de pret niet drukken. Huizen gaan in Lombok nog steeds vlotjes van de hand.
Nog zo’n vooroorlogse volksbuurt die met een revival bezig is. De meeste buurten in de omgeving van het centrum zijn niet meer te betalen voor starters op de woningmarkt. Denk aan de vogelenbuurt, Wittevrouwen of Lombok. Hierdoor is de Rivierenbuurt weer helemaal in de belangstelling komen te staan de beginnende huizenkopers. Dat heeft de wijk zeker goed gedaan. Met een beetje hulp van woningcorporatie Mitros die de aanwezige huurwoningen heeft gerenoveerd is deze wijk klaar voor een nieuwe start.
Kanaleneiland, wat kunnen we er over zeggen? Jaren zestig architectuur: Check! Flats vol met asbest: Check! Groepen hangjongeren s’avonds op straat: Check! Troosteloos winkelcentrum: Check! Deprimerende wijde, rechte brede straten waar de gure wind vrij spel heeft: Check! Laat ik er verder maar niets over zeggen. Het is treurig zoals het is.
Zie Kanaleneiland, maar dan iets minder erg.
Utrecht kent ook een paar wijken die op dit moment nog prettige wijken zijn om in te wonen, maar snel achteruit gaan. In deze toekomstige getto’s zie je een neergaande trend wanneer je naar de cijfers kijkt. De criminaliteitscijfers stijgen en het, werkeloosheidspercentage stijgt net zo hard mee. De huizenprijzen dalen daarentegen als een speer. Vaak zijn dit woonwijken die in de jaren 80, 90 en ’00 zijn neergezet als gezins- of als Vinexwijk. Getracht werd om koophuizen te mixen met sociale woningbouw. Door een ongezonde overmaat van sociale huur bleek vaak al na enige jaren dat dit sociale experiment mislukte.
Terwijde is een van de oudste buurten in de Vinex wijk Leidsche Rijn. Of het nog bij Utrecht hoort mag iedereen voor zichzelf bepalen. De wijk bestaat uit een mix van fantasieloze koopwoningen en goedkope huurwoningen. Toen de eerste bewoners van Terwijde hier eind jaren negentig naartoe verhuisde leek Leidsche Rijn nog de toekomst te zijn. Inmiddels staat terwijde eerder op de nominatie te staan als toekomstig getto dan als toekomstige rustige woonwijk. De bewoners hebben legio klachten over hun eigen wijk. Er is weinig te doen voor de oudere jeugd en veel te weinig voorzieningen, horeca en winkels. In sommige buurten met veel sociale woningbouw heeft de gemeente een concentratie van problemen laten ontstaan, die niet daadkrachtig werd aangepakt. Overdag is het stil en uitgestorven op straat, s’avonds hangen er alleen een paar jongeren bij rond die zich dodelijk lijken te vervelen. Het enige wat er gebeurd in de wijk is huizen bouwen, voor de rest gebeurd er hier helemaal niets. Voor de geïnteresseerde sociaal geograaf of socioloog is deze wijk een uitermate interessant experiment om te zien wat er gebeurd als je als gemeente een weiland vol plemt met gelijkvormige woningen er verder geen voorzieningen neerzet of ruimte vrijmaakt voor horeca of andere zaken die een wijk “levend “houden. Komt dat zien; getto vorming live in action!
Voor Parkwijk geldt grotendeel hetzelfde als voor Terwijde. Gelegen in Leidsche Rijn. Troosteloze nieuwbouw en toenemende criminaliteit. Ok hier dus een getto in wording zolang de gemeente geen maatregelen treft om de nodige voorzieningen aan te leggen.
De wijk heeft totaal geen sociale infrastructuur. Die zal er ook niet komen zolang de situatie is zoals hij nu is. Er is niet meer te vinden dan een tweedehands winkel een min-winkelcentrumpje en een eetcafé dat om 10 uur 's avonds sluit. Ondernemers zouden graag in het gat springen, maar er is geen plek in het bestemmingsplan voor bijvoorbeeld een Turkse bakker. De bouw van een groter winkelcentrum is voor de zoveelste maal met enkele jaren uitgesteld. De bloemenverkoper die het waagde om op het terrein bij de nood-Albert Heijn in zijn marktwagen een nacht te laten staan, kreeg, meteen een gemeentelijke boete.
Ook hier stijgen dus net als in Terwijde het aantal vernielingen, auto –en woninginbraken en dalen de huizenprijzen. Voor wie toch overweegt zich op te laten sluiten in Leidsche Rijn raad ik het boek Vinexvrouwen van Naima El Bezaz aan. Als u na het lezen van dit boek alsnog hier gaat wonen, dan is het gewoon uw eigen schuld!
Reacties (4)
In dit opzicht is dit stuk Hoograven te vergelijken met Zuilen-Vliegenierswijk, al ligt dat iets verder van het centrum.