Als het regent en je struikelt over de slakken...

Heb je dat ook wel eens, dat je buiten loopt in de regen en moet zigzaggen om de massaal rondkruipende slakken te ontwijken? Een goed moment om eens wat meer te weten te komen deze slijmerige diertjes.

Slakken zoeken en bekijken
Het beste moment om slakken te vinden is als het regent of net geregend heeft (vraag je je wel eens af wat je buiten kan doen met kinderen in de regen, dan is hier meteen je antwoord!)
Slakken houden van nat. Dat komt omdat ze snel uitdrogen, daarom vind je ze ook vaak onder stenen of rottend hout of op andere plaatsen waar het relatief vochtig is. Ze mijden de zon en gaan vooral 's nachts 'aan de wandel'. De huisjesslakken kunnen zich terugtrekken in hun huis en sommige soorten kunnen hun huisje zelfs met een dekseltje afsluiten.
Als het buiten regent kunnen de slakken zich zonder risico voortbewegen en dat zijn de momenten dat je soms haast over ze struikelt (of uitglijdt). Helaas soms gepaard gaand met een onsmakelijk crunchy geluid als je er een over het hoofd zag...
Wil je de gevonden slakken op je gemak bekijken, dan is een loeppotje een handig hulpmiddel, of als je dat niet hebt een simpele jampot. Naaktslakken oppakken met je handen is niet altijd een goed idee (zie hieronder), je kan ze ook met behulp van een blaadje of takje voorzichtig opnemen.



Wat valt er te zien aan een slak?
Heel wat! Ten eerste natuurlijk of hij wel of geen huisje heeft. Een slak zonder huisje noem je een naaktslak. Bij naaktslakken zie je op de rug een soort gladde verdikking, dit is het mantelschild. Hierin zie je een klein rond gaatje, de ademopening. Huisjesslakken hebben deze ook, maar meestal zit deze verborgen in het huisje en zie je hem niet.
De onderkant, genaamd de voet van de slak zie je goed als je hem tegen een doorzichtige wand laat kruipen. Je ziet golfbewegingen lopen: dit is de spier die samentrekt en ontspant, zo beweegt de slak zich voort. De hele voet is eigenlijk een grote spier. Deze is zo stevig dat de slak over de rand van een scheermesje kan glijden zonder schade.
Als je toch naar de onderkant van een slak kijkt, let dan ook eens op zijn mondje. Onderaan bij de kop zie je vaak zijn rasp-achtige mond, die uit vele kleine tandjes bestaat. Hiermee schraapt hij zijn voedsel af.

Bij huisjesslakken zijn de verschillende soorten het makkelijkst te herkennen aan hun huisje. De kleur, het aantal strepen en de kleur daarvan, eventuele vlekken en de rand van de opening zijn allemaal kenmerken waaraan slakken te herkennen zijn. Er zijn ook slakkensoorten die meerdere kleuren en patronen kennen, zoals de veelvoorkomende Gewone tuinslak.
De meeste huisjesslakken hebben de opening van het huisje aan de rechterkant zitten (als je het huisje naar je toe houdt  met de top boven en de opening naar je toe). Deze huisjes noem je rechtsgewonden. Er zijn ook slakkensoorten die een linksgewonden huisje hebben.



Waarom hebben veel slakken strepen en stippen op hun huisjes?
Slakken hebben huisjes die hen zo min mogelijk op laten vallen. Er zijn nu eenmaal vele dieren die wel een slakje lusten, zoals egels, lijsters, kikkers en padden. De stippen of strepen op het huisje kunnen ervoor zorgen dat de slak minder opvalt tussen de begroeiing.

Waarom zijn slakken slijmerig?
De laag slijm op de huid van een slak beschermt hem ook tegen uitdroging. Maar nog belangrijker, helpt de slijmlaag bij de voortbeweging. Waar een slak gekropen heeft, zie je zo'n mooi spoot van slijm lopen - zo wist ik ook meteen wie dit jaar mijn pompoenplantje had opgevreten. Het slijm zorgt dat de slak over verschillende oppervlakken kan glijden.
Je kan de huisjesslakken eigenlijk altijd wel over je hand laten kruipen en het slijm gewoon afwassen. Sommige naaktslakken hebben echter vreselijk taai slijm dat je, zo ondervond ik als bioloogje-in-spe vele jaren terug, niet van je handen af krijgt met water en zeep. Uitendelijk heb ik het weggekregen door mijn handen met een beetje soda te wassen.

Mannetje of vrouwtje?
Ik heb kinderen wel eens laten raden of een slak een mannetje of vrouwtje was. Het leuke daaraan is, dat iedereen gelijk heeft! Slakken zijn namelijk tweeslachtig: ze hebben mannelijke en vrouwelijke geslachtsorganen. Sommige slakken kunnen zelfs zichzelf bevruchten. Maar de meeste soorten paren gewoon met elkaar. Beide partners kunnen dan na de paring eitjes afzetten.



Plaag?
Het mag duidelijk zijn dat ik persoonlijk wel een zwak voor deze diertjes heb. Ik liep dan ook als klein meiske al rond met zoekkaarten en een slakkengids, en had regelmatig slijmerige logeetjes in een jampot. Niet iedereen is echter zo gelukkig met ze, omdat bepaalde slakken graag van onze planten eten. Bedenk echter wel voordat je ze te lijf gaat, dat er even zovele slakken zijn die leven van dode bladeren en dode diertjes en dus eigenlijk hele nuttige opruimers zijn.
Een enkele keer ben ik mijn ongewenste huisgenoten ook wel eens zat geweest, vorig jaar kropen ze elke dag door mijn badkamerraam naar binnen en kon ik steeds minimaal 5-10 exemplaren evacueren voor ik onder de douche kon gaan. Maar toch, een verzoek: leg nooit letterlijk zout op een slak. Ze gaan dan op een hele nare langzame manier dood, doordat al het vocht aan het lichaam onttrokken wordt. Dat verdienent geen enkel dier en zeker deze boeiende beestjes niet!