Lisdodde (Typha sp.) wordt wel de "supermarkt van de natuur" genoemd.

En die naam verdient hij ook. Alle delen van deze plant zijn namelijk eetbaar en er is een grote variëteit aan gerechten die ermee te bereiden zijn.

Ook kan de lisdodde voor veel andere dingen gebruikt worden.

Uiterlijk en standplaats

Lisdode behoort tot de grassen. Hij groeit in of langs sloten, plassen en algemeen in drassige, natte gebieden.  

De plant wordt zo'n 1,5 á 3 meter hoog. De bladeren zijn zo'n 2 á 5 cm breed en lijken veel op die van de Gele lis(deze plant is giftig!).

De volledig ontwikkelde bloemhoofden zijn de welbekende "sigaren".

Stengels

Vroeg in de lente kunnen de jonge stengels verzameld worden, tot ze zo'n 50cm hoog zijn. Grotere, oudere stengels kunnen ook verzameld worden, maar gebruik dan alleen het onderste (jongste) gedeelte en haal de buitenste schil eraf.

De stengels smaken enigzins naar komkommer.

Ze kunnen rauw gegeten worden, als snack of toegevoegd aan salades. Ook kunnen ze gekookt worden, geroerbakt of toegevoegd aan stoofschotels. Ze zijn te gebruiken als substituut voor asperges.

Overigens kunnen jonge bloemknoppen op dezelfde manier gegeten worden als de stengels.

Bladeren

De bladeren van de lisdodde kunnen als spinazie gegeten worden. Hiervoor kun je het beste jonge bladeren gebruiken. Oude bladeren worden namelijk stug.

Stuifmeel en Zaden

Het stuifmeel dat te vinden is in het bovenste (mannelijke) deel van de bloemknoppen kan gebruikt worden als een soort bloem om mee te bakken, evenals de zaden. Het stuifmeel kan ook gebuikt worden als verdikkingsmiddel in sauzen.

Het stuifmeel kan met bloem en al gegeten worden, toegevoegd aan bijvoorbeeld brood en cake, maar ook door de pap is het een smakelijke toevoeging.

Uit de zaden kan ook een olie geperst worden, maar omdat het zaad heel klein is moet er erg veel van verzameld worden voor een kleine hoeveelheid olie, wat het hele proces niet de moeite waard maakt.

Wortels

De wortels kunnen het beste in de herfst of winter verzameld worden, omdat ze dan de meeste voedingsstoffen opgeslagen hebben. De wortelstok is bijzonder rijk aan zetmeel, vergelijkbaar met de aardappel. Hij is rauw te eten, maar lekkerder is om hem eerst te roosteren, roerbakken of koken.

Door de wortels heel lang te koken ontstaat er een soort siroop.

De wortel kan ook gedroogd en fijngemalen worden, waarna ze gemengd kunnen worden met meel/bloem om mee te bakken. 

Ander gebruik

• De bladeren van de lisdodde zijn vochtafdrijvend. De gedroogde bladeren kunnen bijvoorbeeld toegevoegd worden aan theemengsels.
• Zowel de bladeren als de (fijngestampte wortel kunnne gebuikt worden als compres op open wonden of om brandwonden af te dekken.
• De stengels en bladeren kunnen gebruikt worden als dakbedekking.
• Van de bladeren en stengels kan papier gemaakt worden.
• De lisdodde wordt als waterzuiveraar in helophietenfilters gebruikt.
• Van de 'sigaar' kan een fakkel gemaakt worden, door hem aan een rechter stok te binden en in olie te drenken.
• De 'sigaren' staan mooi in droogboeketten.
• De pruizige zaden waaruit de 'sigaren' aan de binnenkant bestaan kan gebruikt worden als vulling van kussens, hoewel je dan wel heel erg veel moet verzamelen. Een tijdrovende klus dus...
• De bladeren en stengels kunnen gebruikt worden voor het vlechten van manden, matten en stoelzittingen.
• De plant voorziet veel ldieren in wat ze nodig hebben, van voedsel en nestmateriaal, tot schuilplaats.
   

Recepten

Enkele recepten met lisdodde zijn:

• Pannenkoeken van lisdoddestuifmeel
• Pasta met lisdoddestengels
• Rijst met geroerbakte lisdoddestengels

 

Meer reacties weergeven