Wat is hooggevoeligheid?

Wat is hooggevoeligheid?

Hooggevoeligheid, hypersentiviteit, HSP,… het zijn allemaal termen die gelinkt worden aan een persoon die de karaktertrek bezitten om gevoeliger te zijn voor prikkels dan niet-hooggevoeligen. U leest het goed: een karaktertrek. Hooggevoeligheid is geen stoornis, etiket of ziekte. Het is een deel van wie je bent, net zoals je humoristisch, betweterig of nieuwsgierig kan zijn.

     De Amerikaanse psychotherapeute Elaine Aron was de grondlegster van hooggevoeligheid. Zij was de eerste die hier onderzoek naar deed.  Ze schreef het boek ‘De hoogsensitieve persoon’ in 1995. Wereldwijd herkenden mensen zich in de beschrijvingen van Aron en meer en meer mensen deden er onderzoek naar.

Stilletjes aan wordt hooggevoeligheid een gekend begrip, al wordt het helaas nog vaak bestempeld als “gewoon wat gevoelig zijn” of “mensen die zich aanstellen.” Door deze negatieve reacties houden veel mensen geheim dat ze hooggevoelig zijn. Sommigen vertellen het niet eens aan hun partner of familie en lopen zo het risico verkeerd begrepen te worden en constant overprikkeld te zijn. Het gevolg is dikwijls een burn-out of een depressie. Heel veel mensen hebben zelfs niet door dat ze hooggevoelig zijn en lopen de hele tijd rond met de vraag wat er nu exact met hen scheelt. Het wordt dringend tijd dat hooggevoeligheid erkent wordt als een bestaande eigenschap, eentje die het leven soms zwaar maakt maar ook als een kracht beschouwd dient te worden.

De rustzoekende HSP en de spanningszoekende HSP

Over het algemeen kan je mensen opsplitsen in twee vakjes. Alhoewel ik geen fan ben van mensen in vakjes te stoppen; toch klopt het vaak dat mensen ofwel een rustzoekend of een spanningszoekend type zijn.
     Rustzoekende types gaan op zoek naar kalmte, stilte, rust. Spanningszoekende types zijn de mensen die houden van kicks, die altijd op zoek zijn naar een nieuwe uitdaging.
       Alhoewel een HSP’er veel rust nodig heeft zijn zij niet allemaal rustzoekende types. Een klein deel van de hooggevoelige bevolking is een spanningszoekend type. De uitdaging bij hen is om op tijd rust in hun schema te plannen dat zij van nature graag volzetten met avontuur. Zij hebben nood aan rust maar vervelen zich snel van zodra zij rusten. Dit vormt uiteraard een extra uitdaging voor hen.

Kenmerken van hypersensiviteit

Wanneer je op internet op zoek gaat naar kenmerken van hooggevoeligheid worden er je een resem aan testjes aangeboden die bestaan uit een tiental vragen: veel te weinig om echt te kunnen nagaan of je hooggevoelig bent. Hooggevoeligheid beslaat zoveel domeinen dat een zelftest veel meer dan tien vragen vereist.
     Zoals je zal merken zullen er kenmerken terug te vinden zijn die tegenstrijdig staan tegenover elkaar, dit omdat spanningszoekende hooggevoeligen en rustzoekende hooggevoeligen vaak andere kenmerken ervaren. Het kan ook zijn dat je de tegenstrijdige kenmerken bezit en dat deze elkaar afwisselen.

Ik als kind…

• Ik huilde dikwijls.
• Nieuwe situaties of mensen maakten me onzeker.
• Ik had vaak hoofdpijn na een drukke dag.
• Ik voelde me dikwijls overweldigd door een teveel aan prikkels.
• Ik hield niet van spannende activiteiten.
• Ik hield van spannende activiteiten, ookal had ik nadien het gevoel leeg te zijn.
• Ik was snel afgeleid.
• Mensen noemden me vaak verlegen of stil.
• Ik had het gevoel anders te zijn, al kon ik niet uitleggen waarom.
• Zeggen wat ik voelde of dacht verliep moeilijk.
• Ik had oog voor details.
• Ik was een kieskeurige eter.
• Ik kon pijn niet goed verdragen.
• De lichaamstaal of de toon van iemand zijn stem overdonderde me vaak.
• Ik hield niet van bepaalde stoffen tegen mijn huid, ik verdroeg geen etiketten in kledij, ik vond het vervelend als mijn schoenen knelden, en dergelijke.
• Ik genoot meer van het contact met één of twee leeftijdsgenoten dan van een groep.
• Ik had veel fantasie.
• Ik voelde mensen hun emoties aan.
• Ik schrok snel.
• Ik paste me altijd aan aan anderen.
• Ik werd emotioneel als mensen boos waren of hun stem verhefden.
• Ik kon niet onder druk presteren.
• Ik hield van creatieve bezigheden.
• Ik had veel nood aan rust.
• Mensen zeiden wel eens dat ik wijs was voor mijn leeftijd.
• Ik gebruikte woorden die ongewoon waren voor mijn leeftijd.
• Ik was perfectionistisch.
• Ik voelde me vaak angstig.
• Ik hield van de natuur.
• Ik kon goed omgaan met dieren, ik hield ervan hen te verzorgen.
• Ik werd als onhandelbaar bestempeld omdat ik heel emotioneel reageerde als iets niet liep zoals ik het wou.
• Ik hield niet van verrassingen.
• Ik dacht heel veel na over waarom mensen bepaalde dingen deden en zeiden.
• Ik hield meer van activiteiten die ik alleen kon uitvoeren dan activiteiten waarbij ik andere mensen nodig had.
• Ik stelde veel waarom-vragen.
• Ik hield van gewoonten.
• Ik had het gevoel dat niemand me echt begreep.       

Ik en mijn innerlijke wereld…

• Ik denk veel na, ook over dingen waarvan ik weet dat ze het overdenken niet waard zijn.
• Ik ben snel gekwetst door dingen die anderen niet eens lijken op te merken.
• Mijn gevoelens zijn intens, zowel positief als negatief.
• Gebeurtenissen uit het verleden kunnen me nog even fel raken als toen het net gebeurd was.
• Ik voel me vaak angstig.
• Ik heb wel eens last van depressieve gevoelens, ik heb in het verleden of nu last (gehad) van een burn-out of een depressie.
• Ik heb veel fantasie.
• Ik heb veel dromen.
• Ik voel zo intens anderen hun emoties aan dat ik deze soms lijk over te nemen. Ik weet dan niet meer welke gevoelens van mij zijn en welke van de anderen.
• Ik reflecteer vaak de gebeurtenissen van de dag.
• Ik denk veel na over mijn persoonlijke ontwikkeling.
• Ik voel me vaak onrustig.

Ik en anderen…

• Contact leggen met onbekende mensen vraagt veel energie van mij.
• Ik bewonder veel mensen.
• Ik wil anderen altijd plezieren, ik zet mijn eigen wensen daarvoor dikwijls opzij.
• Ik ben een zorger.
• Ik wil anderen altijd helpen maar ik vergeet daarbij vaak voor mezelf te zorgen.
• “Een praatje slaan” vind ik een erg vermoeiende bezigheid.
• Ik ben graag alleen.
• Na contact met mensen, zeker in een groep, voel ik me overprikkeld en heb ik nood aan rust.
• Ik ben graag tussen mensen, ookal vraagt dit veel energie van mij.
• Ik vermijd bewust mensen omdat dit veel energie van mij vraagt.
• Ik vermoed dat mensen me in het oog houden en me beoordelen.
• Ik voel gemakkelijk aan hoe iemand zich voelt.
• Ik heb vaak het gevoel dat mensen een masker opzetten, dat ze niet tonen wie ze echt zijn.
• Ik heb wel eens het gevoel gehad dat iemand onbetrouwbaar was en achteraf bleek dit te kloppen.
• Ik lijk in groepen meteen te zien hoe de relaties onderling zijn, waarrond er spanningen hangen, wie minder geliefd is in de groep, wie de leider is, en dergelijke.
• Ik voel sferen tussen mensen aan.
• Ik lijk niet te vergeten wat mensen tegen me zeggen. Als iemand ooit iets negatiefs heeft gezegd tegen mij blijf ik dit onthouden en hier steeds rekening mee houden.
• Ik sluit me bewust buiten in groepen.
• Ik ben een volger.
• Ik ben een leider, ookal vraagt dit veel energie van mij.
• Ik heb vaak niet door dat mensen energie van me vragen. Het is pas nadien dat ik voel hoe leeg ik ben.
• Ik doe er alles aan zodat andere mensen zich op hun gemak voelen.
• Ik kan goed luisteren naar anderen.
• Anderen komen dikwijls naar mij met hun verhaal of om advies te vragen.
• Ik benader mensen eerst voorzichtig tot ik weet wat ik aan ze heb.
• Ik kan niet tegen geroddel en ruzies.
• Ik voel me vaak in verlegenheid gebracht door andere mensen.
• Er wordt vaak gezegd dat ik introvert ben.
• Ik kan extravert zijn, ookal vraagt dit veel energie van mij.
• Ik zou ver gaan om rechtvaardigheid te verkrijgen.
• Ik vind het vaak moeilijk om iemand uit te leggen wat ik bedoel.

Ik en prikkels…

• Een stad put me uit.
• Na een daguitstap ben ik mentaal leeg.
• Soms komen alle prikkels zo hard op me af dat ik me wil afzonderen.
• Ik ben erg gevoelig voor cafeïne.
• Medicatie heeft soms een intens effect op mij.
• Ik schrik gemakkelijk.
• Televisie doet veel met me, ook al besef ik dat niet altijd.
• Ik houd van fijne geluiden, van mooie stemmen,…
• Vieze geuren kunnen me helemaal uit mijn doen halen.
• Ik heb last van helder licht.
• Achtergrondgeluiden kunnen net zo luid klinken als voorgrondgeluiden.
• Ik ben gevoelig voor warmte/koude.
• Ik heb dikwijls hoodpijn na een drukke dag.
• Ik word snel uit mijn concentratie gehaald door prikkels, zoals iemand die passeert, geluiden, een geur,...
• Ik ben zeer aandachtig voor details.
• Ik heb veel nood aan slaap/rust.
   

Ik en mijn beroep…

• Ik ondervind problemen om een job te vinden die goed bij me past.
• Een kantoorjob is lastig voor mij: teveel prikkels en te weinig ruimte om mezelf te zijn.
• Ik zou liefst een job uitvoeren waarbij ik zelfstandig kan werken.
• De creatieve sector spreekt mij aan.
• Ik doe liever bevredigend werk dan een job waarmee ik veel verdien.

Ik en mijn lichaam…

• Mijn hart slaat erg snel wanneer ik gespannen ben.
• Er wordt mij wel eens gezegd dat ik een verdrietige blik in mijn ogen heb.
• Ik ben onhandig als ik merk dat andere mensen naar me kijken.
• Ik bloos gemakkelijk.
• Ik heb vaak last van hoofdpijn.
• Ik vind intimiteit met mijn partner erg belangrijk.

Ik en mijn zelfbeeld...

• Ik ben vaak onzeker.
• Ik ben perfectionistisch en eis daarom veel van mezelf.
• Ik word wel eens verlegen genoemd.
• Ik ben me erg bewust van mezelf.