Onder andere Geoff Lawton, John Liu, Sepp Holzer en Bill Mollison geloven er heilig in:

Permacultuur kan de Aarde redden!

Een stille revolutie is inmiddels al op gang gekomen, Permacultuur begint langzaamaan de wereld te veroveren. Steeds meer mensen en gemeenschappen geloven én zien dat Permacultuur dé oplossing voor ons huidige voedselprobleem is. Met een beetje goede wil is honger uit te bannen van deze wereld. Klinkt dat te mooi om waar te zijn? Ook ik denk dat de mogelijkheden grenzeloos zijn en ik zal proberen uit te leggen waarom.

Traditionele landbouw

Eigenlijk weten wij niet beter, de boer ploegt zijn akker, zaait het zaad en zo ontstaan velden vol met gewassen voor de voedselproductie. Dit doen we al honderden jaren op dezelfde manier, wereldwijd. De gewassen verschillen, maar de manier om ze te telen is overal hetzelfde. Wij zijn opgevoed met monocultuur , we weten niet beter. Ook de boeren hebben het altijd zo geleerd, generaties lang. 

De nadelen van monocultuur zijn groot en die zijn veel groter geworden toen we zo'n dikke honderd jaar geleden begonnen met het gebruik van fossiele brandstoffen in de landbouw.

In de huidige tijd waarin fossiele brandstoffen steeds schaarser en duurder beginnen te worden, kan geen enkele boer, waar ook ter wereld, overleven zonder subsidie van de lokale overheid. Er is namelijk ontzettend veel energie nodig om voedsel te kunnen produceren in een monocultuur. Brandstof om het land te bewerken, brandstoffen die nodig zijn om kunstmest, pesticiden en insecticiden te produceren en natuurlijk de energie die nodig is voor de voedselverwerkingsindustrie.

Wist u dat het 10 tot 100 calorieën aan fossiele brandstoffen kost om slechts 1 calorie aan voedsel te produceren? Door monocultuur verarmt de grond dramatisch, grote delen van het jaar ligt landbouwgrond braak. De Zon vernietigd al het leven dat zich in de bodem bevind, alle voedingsstoffen verdwijnen door erosie. Daarom is er nog meer kunstmest en dus nog meer energie nodig om de gewassen van de boer te kunnen laten groeien. Gewassen in een monocultuur zijn erg gevoelig voor ziektes en ander "ongedierte", daarom worden er (te) veel pesticiden en insecticiden gebruikt om de gewassen zogenaamd gezond te kunnen houden.

In de jaren 70 en 80 zag je nog zwermen vogels achter een ploegende tractor, op zoek naar het overvloedige voedsel in de omgeploegde bodem. Misschien kunt u het zich nog herinneren, want tegenwoordig zie je dat niet meer. Er is geen voedsel meer te vinden in landbouwgrond, de bodem is dood...

In de tropische gebieden worden stukken oerwoud weggekapt of zelfs verbrand zodat een boer voor slechts een paar jaar vruchtbare grond heeft om op te kunnen telen. Als de grond na een aantal jaren monocultuur volledig is verarmd, wordt het volgende stuk oerwoud platgebrand voor de volgende paar oogsten.

In feite plegen we zo al eeuwen roofbouw op de Aarde, woestijnen breiden zich in snel tempo uit en bossen verdwijnen wereldwijd. Maar er is een oplossing voor dit probleem en het is misschien wel veel eenvoudiger dan u denkt. Wij kunnen het tij nog keren!

Permacultuur

    

Permacultuur is het tegenovergestelde van monocultuur. Het is vooral goed kijken naar de natuur, leren van diezelfde natuur en het vervolgens toepassen in je eigen ontwerp.

Permacultuur verrijkt de bodem in plaats van het te verarmen zoals bij monocultuur. Een dikke humuslaag bouwt zich in de loop der jaren op en de biodiversiteit in de bodem wordt telkens groter. Een dergelijke bodem is in staat om schadelijke bacteriën, virussen en ziektes te neutraliseren of zelfs te elimineren

Er zijn géén kunstmest, pesticiden, insecticiden of chemicaliën nodig en het gebruik van fossiele brandstoffen wordt beperkt tot het transport van geoogste goederen. Maar ook daar komen steeds meer 'groene' oplossingen voor.

Permacultuur kan je toepassen in alle gebieden op Aarde, van de tropen tot en met de koude klimaten. Het is een ontwerp naar de natuur, het nabootsen van een ecologisch systeem dat zichzelf in stand houdt. Biodiversiteit is van groot belang , in plaats van slechts één gewas op een stuk grond, worden er in een Permacultuur honderden verschillende gewassen geteeld. Gewassen zoals fruit, groente en kruiden worden kriskras door elkaar heen geplant. Planten met korte wortels, planten met hele diepe wortels en planten die op andere planten kunnen vegeteren. Daar tussendoor worden ook ondersteunende gewassen geplant, bijvoorbeeld stikstoffixerende planten zoals klaver, peulen en andere vlinderbloemigen. Deze planten halen nitraten diep uit de bodem en maken de voedingsstoffen toegankelijk voor bijvoorbeeld de fruitbomen in een Permacultuur. Dit soort planten werken samen met de Rhizobium-bacterie, die thuishoort in een gezonde bodem.

Permacultuur is het ontwerp van een ecologisch systeem dat zichzelf in stand houdt. We kunnen dat systeem manipuleren door alleen maar gebruik te maken van eetbare gewassen en gewassen die eetbaar zijn voor dieren in een Permacultuur. Kippen, geiten, varkens, koeien, vis en bijen passen heel erg goed in een 'ontwerp', vaak zijn ze zelfs onmisbaar. 

Permacultuur kun je toepassen in je eigen achtertuin, op een braakliggend stuk grond of landbouwgrond in het algemeen. Als je alle akkerbouwgrond in Nederland omtovert in een Permacultuur, dan kunnen boeren zonder subsidies toch een prettig inkomen genereren en zal de voedselproductie in Nederland omhoog gaan én goedkoper worden.   

Per locatie wordt gekeken naar de omstandigheden, het klimaat, de zon en tal van factoren die voor dat specifieke stukje aarde meetellen. Als het systeem eenmaal staat, is er niet zo heel veel onderhoud meer te verrichten. Dode bladeren en planten hoeven niet verwijderd te worden, ze worden door de natuur gerecycled waardoor de bodem wordt verrijkt.

De zeven lagen van een Permacultuur

In principe wordt een Permacultuur opgebouwd in zeven lagen, maar variatie en aanpassingen zijn regelmatig onontkoombaar in een ontwerp.  Afhankelijk van het klimaat wordt het ontwerp gemaakt. In Nederland bijvoorbeeld, hebben we te maken met een gematigd zeeklimaat. In de winter kan er koude wind uit het Noorden en Oosten komen. Dus kun je een 'muur' ontwerpen van bijvoorbeeld hazelaar, walnoot en tamme kastanje. Vooral de hazelnoot, die groeit in een wirwar van takken dicht op elkaar, kan de koude winden tegenhouden. 

In Nederland ontwerp je een systeem dat zo efficiënt mogelijk het zonlicht opvangt en de kou zoveel mogelijk buiten houdt. Binnen de muur van hazelaar, walnoot en kastanje kan je bijvoorbeeld allerlei fruitbomen planten. Niet in groepjes, maar kriskras door elkaar. Als bijvoorbeeld een insect veel schade aanricht in een appelboom, is het moeilijk voor het insect om in de volgende appelboom te komen omdat er 3 of 4 andere bomen tussen staan. Ondersteunende gewassen om de fruitbomen heen zijn weer een thuishaven voor roofinsecten die zich voeden met de insecten die de appelbomen kunnen aantasten.

Binnen de fruitbomen (naar het zuiden toe dus) kan je diverse struiken planten, zoals framboos, kruisbes, bosbes, braam enz. Door het hoogteverschil van deze eerste drie lagen, heeft de Zon maximaal rendement op alle gewassen in het systeem. Voor de struiken komen de lage planten zoals tal van diverse kruiden en groenten, maar bijvoorbeeld ook aardbeien. Diverse kruiden,sla, fruit en de vijfde laag van bodemgewassen zoals ui en wortel kunnen elkaar ook weer ondersteunen en genieten de bescherming van het 'voedselbos' aan de noord en oostkant. Tussen aardappels kunnen planten komen te staan die de aardappel beschermen en tevens ook weer eetbaar zijn. De algemene term hiervoor is Companion Planting.

Zoek naar planten die elkaar ondersteunen en probeer voor elk dier of gewas in een Permacultuur minimaal 3 verschillende functies te verzinnen. Op die manier kun je je Perma-ontwerp laag voor laag opbouwen en uiteindelijk een overvloed aan voedsel produceren.

Boer zoekt grond

     

Nee, ik ben niet de allerbeste tekenaar, maar dat is ook niet zo heel belangrijk. Het businessplan staat in ieder geval en misschien dat ik in een ander artikel het stukje Aquaponics even moet toelichten (het lichtblauwe vierkante vak).

Maar zo zou een willekeurig stukje weiland eruit kunnen gaan zien, met een aantal gemeentes ben ik momenteel in conclaaf om een stukje grond te kunnen bemachtigen zodat ik zelf aan de slag kan gaan.

Als je geïnteresseerd bent in Permacultuur, dan is er flink wat informatie te vinden op het wereldwijde web. Er is ook een Nederlandse website waar veel informatie staat over Permacultuur : http://www.permacultuurnederland.org/ . Op de site staat ook een database (nog in opbouw) van allerlei eetbare gewassen en hun functie in een Permacultuur.

Geoff Lawton heeft ook een website waar interessante filmpjes staan over alle aspecten van een Permacultuur: http://www.geofflawton.com/sq/15449-geoff-lawton . Meld je aan met je email adres en alle filmpjes zijn vrij toegankelijk.

Kijk ook eens naar de filmpjes over het weer groen maken van woestijnen, zoals in Jordanië, Senegal en China. Het is echt mogelijk om de Aarde weer een stuk groener te maken, maar dat heeft ook te maken met onze eigen mentaliteit en manier van consumeren. Er zijn hoopgevende projecten in Afrika, waar de lokale bevolking weer kan voorzien in de eigen voedselproductie. Permacultuur is goedkoop en zeer duurzaam, dus waarom zijn we nog niet massaal overgestapt? 

De tijd is er in ieder geval rijp voor.

 

Meer reacties weergeven