Veel energizers zijn leuk om de concentratie bij de leerlingen te verhogen. Deze activerende spelletjes zijn ook handig wanneer er wat tijd over is, of als beloning voor goed werk van de klas. Het lijkt misschien lastig om een leuke energizer te bedenken, maar dat hoeft niet per se. Vaak vinden leerlingen het al leuk om iets afwisselends te doen. Ook al is dat in de ogen van de docent misschien niet verschrikkelijk spannend, leerlingen zullen het tóch leuk vinden. Heb je als docent een drukke of juist vermoeide, slaperige klas, bijvoorbeeld net voor het weekend, maandagochtend of na de gymles? Het kan dan helpen om een kleine oefening met de leerlingen te doen, zodat ze weer even iets anders hebben gedaan. Dit komt de concentratie ten goede en kan de leerlingen weer bij de les krijgen.

Lees ook eens over proefjes en practicum over zintuigen in de les.

Inhoud

• Wat is een energizer?
• Voorbeelden van energizers
• Energizer 1 - De knoop
• Energizer 2 - De dierentuin
• Energizer 3 - De kleine dingen
• Energizer 4 - De ordening
• Energizer 5 - Pictionary
• Energizer 6 - De wegwijzer
• Tot slot

Wat is een energizer?

Een energizer kan eigenlijk van alles zijn. Het is een bezigheid of kleine opdracht die zorgt voor afwisseling in de les en heeft eigenlijk maar één regel: het moet leuk zijn voor de leerlingen. Dat wil niet per se zeggen dat er niet tegelijkertijd geleerd kan worden. Er zijn veel leuke energizers waar de leerlingen wat van opsteken, ook al hoeft het niet noodzakelijk met de lesstof te maken te hebben. Andere leerdoelen kunnen bijvoorbeeld het omgaan met elkaar zijn, of concentratie- of luisteroefeningen. Of korte ochtendoefeningen op maandag, evt. met muziek uit het digibord.

Voorbeelden van energizers

Als u het toch lastig vindt om een energizer te bedenken kunt u misschien iets met onderstaande voorbeelden. Pik er een paar uit die voor u leuk lijken. Veel energizers zijn geschikt voor zowel het basis- als het middelbaaronderwijs, of zijn makkelijk aan te passen dat ze voor beide geschikt kunnen zijn. Lees ook verder bij de bronnen, of zoek eens met uw internet zoekmachine.

1 - De knoop

Deze energizer is erg leuk en kan met een grote groep leerlingen tegelijkertijd worden gedaan. Het gaat als volgt:

Laat alle leerlingen in een kring gaan staan, met de gezichten naar elkaar toe. Houdt één leerling die goed is met knopen apart. Tel tot 3 en laat op de derde tel elke leerling beide armen naar voren steken en zo snel mogelijk een willekeurige hand pakken. Iedereen moet met beide handen hand-in-hand staan. Het resultaat is een grote kluwen van armen en leerlingen. Laat iedere leerling – als dat kan – een klein stapje terug zetten. Dit is de knoop. De leerling die u apart heeft gehouden moet de knoop zo goed mogelijk uit de war halen, maar de leerlingen mogen niet de handen loslaten.

Deze energizer duurt, als u hem voor het eerst doet, inclusief instructie, zo’n 10 minuten. Het enige dat u nodig heeft zijn leerlingen en wat vrije ruimte in het lokaal.

2 - De dierentuin

Deze energizer is niet alleen leuk voor de leerlingen, maar zeker ook voor de docent. Het is een heel korte energizer en het enige dat u nodig hebt zijn blinddoeken (of goudeerlijke leerlingen) en evt. wat ruimte in het lokaal. De energizer hoeft slechts 5-10 minuten te duren inclusief instructie.

Tel u het aantal leerlingen (of u telt even van tevoren) en deel dit door twee. Bij 28 leerlingen heeft u dus 14 duo’s. Bedenk 14 dieren (die kan allemaal al als voorbereiding voor de docent) die elk een herkenbaar geluid maken, bijvoorbeeld een uil, een hond, kat, olifant, paard, koe, varken, muis, duif, etc.  Laat de leerlingen zich door het lokaal verspreiden en geef ieder een blinddoek (als u er niet genoeg hebt is niet erg, de rest kan de ogen dichthouden of u kunt twee rondes doen met de helft van de klas) Spreek af dat elke leerling stil moet zijn en loop door het lokaal. Geef iedere leerling een dier, welke u in het oor fluistert. Wanneer iedere leerling een dier heeft, is het de bedoeling dat ze het goede geluid maken en niets zeggen. De leerlingen lopen voorzichtig rond, op zoek naar hun partner (aan de andere kant van het lokaal). Voor de docent en/of de rest van de klas is dit hilarisch om te zien. Als elk dierenduo compleet is kunt u eventueel de tweede helft van de klas de energizer laten doen. Een filmpje hiervan voor de ouders is ook erg leuk. Zorg er wel voor dat de leerlingen nergens tegenop lopen of ergens over struikelen. Haal tassen, jassen e.d. dus weg.

3 - De kleine dingen

Laat alle leerlingen op een rij staan, zij aan zij en tegenover elkaar. Bij 28 leerlingen hebt u dus twee rijen van 14, die tegenover elkaar staan, gezichten naar elkaar toe. Laat de leerlingen elkaar goed bekijken en onthouden hoe diegene er uitziet. Zeg dat elke leerling van rij 1 zo’n tien seconden de ogen dicht doet. In die tijd kunnen de leerlingen van rij 2 snel iets veranderen, bijvoorbeeld een veter of knoopje los, een haarspeld of staart in of uit doen, een horloge van arm wisselen enzovoort. Als de leerlingen de ogen kunnen openen is het aan hen het verschil te zoeken. De rollen kunnen nog worden omgewisseld. Deze energizer duurt maximaal 5 minuten.

4 - De ordening

Een gemakkelijke voor u: geef de leerlingen de opdracht zich op lengte te ordenen in een rij, zonder daarbij te praten! Variaties zijn ordenen of schoenmaat, leeftijd, etc. Dit is een goede energizer voor een luidruchtige klas, omdat u zo op een leuke manier toch rust en kalmte creëert. U kunt afspreken verder te gaan met de les zonder dat de leerlingen daarbij praten. U weet nu immers zeker dat ze het kunnen. Deze energizer duurt minder dan 5 minuten, maar kan gerekt worden met meerdere ordeningscriteria.

5 - Pictionary

Een bekende, makkelijke, en heel leuke energizer, die bovendien te integreren valt met de lesstof.

Verdeel de klas in twee (of meer) groepen. Een leerling van groep 1 grabbelt een blaadje uit een zak, met daarop een woord wat hij of zij o het bord moet tekenen. De rest van groep 1 raadt dan dat woord. Hoe sneller de leerlingen het raden, des te beter. Een voorbeeld van een puntentelling is 3pt als de groep het binnen 5sec raadt, 2pt als ze het binnen 10sec raden, 1pt als ze het binnen 15 (of 20) sec raden, en anders geen punten. U houdt de stopwatch bij. Het is belangrijk dat de leerlingen luid genoeg zijn dat u – de quizmaster – ze kunt horen, maar het is niet handig om allemaal door elkaar te schreeuwen want dan hoort u nog niets. Natuurlijk raden de leerlingen van de andere groepen niet hardop mee: anders helpen ze immers hun competitie.

Na groep 1 volgt groep 2, daarna evt. 3, en weer groep 1. Afhankelijk van de sfeer in de klas kunt u de leerlingen zelf een vrijwilliger laten kiezen of er een aanwijzen. De groep die na een x aantal rondes de meeste punten heeft, wint.

U kunt gemakkelijk de vakstof toepassen bij dit spel. Laat leerlingen bijvoorbeeld een stokbrood, de Eiffeltoren, Frankrijk, wijn etc. tekenen (u geeft de woorden in het frans op), of verbranding of snelheid etc. Het is aan u om de regels te maken, dus wel/geen letters, pijlen, cijfers etc.

Ook moet de moeilijkheidsgraad van de woorden/begrippen worden meegenomen in de puntentelling. Een microscoop is immers lastig te tekenen voor een brugklasleerling, laat staan binnen 10 seconden. Omdat deze oefening wat tijdrovender is, kunt u hem ook als werkvorm gebruiken op deze manier.

6 - De wegwijzer

Deze energizer is heel leuk als de klas elkaar nog niet zo goed kent, omdat de leerlingen veel oogcontact maken zonder te hoeven praten.

Zet de leerlingen in een kring, gezichten naar elkaar toe. Elke leerling sluit de ogen. De docent(e) telt tot 5 en op 5 openen alle leerlingen hun ogen. Het is de bedoeling dat ze naar iemand kijken, een willekeurig persoon. Is er oogcontact, dan moeten de twee leerlingen die elkaar aankijken zo snel mogelijk in de handen klappen (of wijzen, of “boe!” roepen o.i.d.). De leerling die het laatste is, valt af. (in één keer kunnen er dus meerdere leerlingen afvallen, bijvoorbeeld als leerling 1 en 2 en leerling A en B elkaar aankijken, vallen leerling 1 en B misschien af.) Deze energizer gaat aanvankelijk niet heel snel, maar wordt steeds sneller en spannender. De leerling die als laatste overblijft, wint.

De energizer duurt, afhankelijk van de groepsgrootte, 5-10 minuten. De instructie kan wat langer duren. Leerlingen begrijpen het vaak niet meteen. Door het echter eerst met 4 leerlingen in een minikringetje een keer voor te doen wordt het al duidelijker. Maar na één keer uitleggen kunt u dit spel vaker doen. De klas weet dan al hoe het werkt.

Tot slot

U kunt zoveel energizers en concentratie spelletjes bedenken als uw wilt. Om leerlingen zich te laten concentreren, of als beloning omdat het leuke spelletjes zijn. Denk ook eens aan wat lichamelijkere oefeningen. Laat leerlingen bijvoorbeeld racen in groepjes van drie, waarbij alleen een twee stoelen, twee armen en 3 benen de grond mogen raken.

Heeft u nog een leuke energizer die op deze lijst thuishoort, of heeft u er een uitgeprobeert en wilt u er iets over kwijt? Laat dan een reactie achter, of deel dit bericht via sociale media door op de knop hieronder te klikken.