Boleten

 

Boleten zijn geweldige lekkere eetbare paddenstoelen die volop in het bos te vinden zijn. Bij deze groep paddenstoelen is het vrij simpel zelf te leren welke wel en welke niet te verzamelen. Hier ga ik uitleggen waar je op moet letten en als je ze eenmaal verzameld hebt, wat je er mee kunt doen.

 

 

 

 

Kernmerken van deze  eetbare paddenstoelen

Allereerst moeten we weten hoe we een boleet herkennen, voor we kunnen bepalen welke we willen verzamelen. Boleten zijn paddenstoelen die er uitzien als afgebeeld in elk sprookjesboek. Een rechte sterke steel met een grote hoed erop.
Aan de onderkant van de hoed zitten geen plaatjes maar buisjes. (zie sterke vergroting rechts) In die buisjes groeien de zaden, die bij paddenstoelen sporen worden genoemd. Bij veel boleten zien we donkere rafels aan de steel, vooral bij de Haagbeuk- en Berkenboleet, die trouwens redelijk veel op elkaar lijken voor het ongetrainde oog. Mocht je het eng vinden om zelf paddenstoelen te verzamelen zoek dan iemand die er meer van weet om je de verschillen te laten zien. Van het daadwerkelijk kunnen betasten en bestuderen van deze boleten leer je meer dan het lezen van tien gidsen. Je zult merken dat je de verschillen zo onder de knie hebt.

Groeiwijze van de boleten

De paddenstoel is de bloemvorm van de plant die als wortelstelsel onder de grond woont. We eten dus de vruchtvorm van de plant. Neem daarom altijd een mes mee als je paddenstoelen wilt verzamelen en snijd ze dicht bij de grond af om het wortelstelsel niet te beschadigen. Laat ook altijd een derde staan als je veel boleten bij elkaar vindt om het voortbestaan van de plant te verzekeren. Jammer genoeg is Nederland zo vol dat na jou de volgende komt en daarna nog iemand tot er nog een staat. De laatste passant is blij er eindelijk een te zien, kijkt eens vlug over zijn schouder en neemt hem trots mee naar huis, dit gaat overal zo waar veel mensen wonen tot er niets meer over is. De meeste paddenstoelen zijn dan ook beschermd in Nederland. Maar een ritje naar de Ardennen is een leuk familieuitje en goed voor een wintervoorraad aan boleten.

Het verzamelen

Probeer Boleten te plukken voor de hoed helemaal openstaat. Het deel dat de buisjes bevat is als de hoed helemaal open is niet meer lekker. (wordt snotterig  bij het bakken) Deze buisjes zijn met een mesje of soms gewoon met de duim goed te verwijderen, alleen zul je zien dat je niet zoveel meer over zult houden om op te eten. Pluk ze daarom als de hoed nog dicht is. De gehele hoed is dan eetbaar en een stuk steviger.

Zodra de Boleet helemaal openstaat zal deze snel bederven en ongedierte aantrekken. Het is dus zaak geopende boleten goed te bekijken. Als de hoed sponsig aanvoelt is de paddenstoel te ver heen om nog te eten. Druk met je vinger op de hoed voor je de boleet afsnijdt. Ook kun je na het afsnijden wat buisjes opzij duwen of de steel bij het vruchtvlees afsnijden.  Zodra er beestjes in wonen is dit te zien in het vruchtvlees en aan de aanhechting van de steel. Je moet er altijd snel bij zijn want vooral naaktslakken zijn echt gek op eetbare paddenstoelen, gelukkig beperken die zich tot de buitenkant. Ben je toch nog onzeker, koop dan een goede gids. Zelf werk ik altijd met de Grote Paddenstoelengids van Tirion.

 

Rode boleten zijn giftig.

Er zijn een paar giftige boleten die zeer makkelijk te herkennen zijn. De Heksenboleet en de Satansboleet hebben in elk geval een naam die klinkt als een klok voor een giftige paddenstoel. O, en vrees niet, dodelijk zijn ze geen van beiden. Er zijn een paar soorten die lijken op deze giftige rode boleten en die laat ik daardoor gewoon staan. Er zijn genoeg andere boleten waarbij ik niet in de fout kan gaan.
Deze giftige boleten hebben rode buisjes en alle andere boleten hebben groene- geelachtige of witte buisjes. Het is echt simpel. Is de onderkant van een boleet rood of zelfs maar roodachtig blijf er dan vanaf. Ook de steel van deze boleten is roodachtig.

Is kastanjebruin ook rood? Zeer zeker niet. Het rood van deze twee boleten is echt een donker bloedrood dat er zeer onappetijtelijk uitziet. Hieronder links de Heksenboleet en rechts de Satansboleet. Beiden hebben rode buisjes.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Een bittere boleet.

Een van de andere boleten is bitter en kan per ongelijk tussen de rest terecht gekomen je maaltijd goed verpesten. Hij ziet eruit als een kleine eekhoorntjesbrood met een dunne steel en donkere hoed ook is verwarring met een berkenboleet goed mogelijk, maar er is gelukkig een duidelijk verschil. De lichtbruine steel heeft de zo kenmerkende donkerbruine nettekening. Kijk na het verzamelen je mandje altijd even na op deze onschuldige boosdoener. Hij ruikt ook vies en helemaal als je gaat bakken. Jammer genoeg zit deze bittere boleet dan al onherkenbaar tussen de rest. Gelukkig is deze boleet zeer zeldzaam.

De witte boleet

Er is een witte boleet die in mijn paddenstoelenboek als eetbaar staat aangemerkt. Toch is er iets in mij die deze boleet keer op keer niet wil. Gek genoeg bleken de verzamelaars van wilde paddenstoelen die ik ken er allemaal zo over te denken. We moeten hem niet. Toch staat er in elke gids dat er niets loos is met deze boleet. Zo zie je maar, gevoel moet je niet ontkennen. Ik zeg niet dat er iets mis is met die boleet, maar het zou zomaar kunnen. Ik volg altijd mijn gevoel met paddenstoelen. Redeneer het niet weg er zijn voldoende andere paddenstoelen voor een goed maal te vinden.

De Berken- en Beukenboleet

De Berken en beukenboleten zien er bijna hetzelfde uit en smaken ook bijna hetzelfde. Ze zijn de minst interessante soort binnen de boleten. Ze hebben jammer genoeg niet zoveel smaak. Maar als je verder geen boleten in de buurt hebt staan is het altijd nog zeer de moeite waard om ze te verzamelen. Deze boleten hebben een ranke steel en een bescheiden hoed van 5 tot 10 centimeter in doorsnede.

 

 

 

De Eiken- en Kastanjeboleet

De eiken- en kastanjeboleet hebben een duidelijk dikkere steel en zijn donkerder en voller van kleur. De hoed is een prachtig donkerbruin en de steel kan kastanjebruin/rood zijn. Vrees niet, de buisjes zijn duidelijk wit, daardoor hoef je niet bang te zijn een giftige boleet beet te hebben. De buitenkant van de hoed kan kleverig zijn als het geregend heeft. Deze twee boleten zijn zeer smakelijk, hebben een stevig vruchtvlees en daardoor favoriet bij verzamelaars.

 

 

 

 

 

 

Rosse Populierenboleet

In het bos waar ik mijn paddenstoelen verzamel blijven alle Rosse Populieren boleten staan. Dit omdat deze een felrode hoed hebben en iedereen hier niet beter weet dan rode paddenstoelen met rust te laten. Toch zijn de buisjes van deze boleet wit! En echt heel duidelijk wit. Ik pluk ze dan ook graag.
Het vruchtvlees van deze boleet is namelijk echt stevig en ze kunnen aardig groot worden. De hoed kan wel een doorsnede van vijftien centimeter bereiken zonder sponzig te worden.
Daar komt bij dat ik mijn overtollige boleten altijd droog in de voedseldroger en om ze daarna te eten moet ik ze dus eerst weken. De rosse populierenboleet blijft zelfs dan een stuk steviger dan de andere boleten.

 

 

Er zijn nog veel meer soorten boleten, te veel om op in te gaan. Dit zijn de meest voorkomende en zolang je geen boleet met rode buisjes meeneemt heb je op de bittere boleet na altijd eetbare paddenstoelen.

TIP> Ik raad iedereen aan zorgvuldig een paddenstoelengids te bestuderen of iemand te zoeken die je vondsten kan nakijken tot je de boleten soorten kent, alvorens de natuur in te stappen. Al was het alleen maar omdat ik niet verantwoordelijk wil zijn voor fouten.

Eekhoorntjesbrood (rechts) valt ook onder de boleten. Vanwege het bijzondere imago en de heerlijke smaak heeft deze paddenstoel een eigen pagina.  

► Eetbare Paddenstoelen - Hanenkam of Cantharel
► Eetbare Paddenstoelen - De Weidechampignon
► Eetbare Paddenstoelen - Zwavelzwam
► Eetbare paddenstoelen - Eekhoorntjesbrood
► Eetbare paddenstoelen - Reuzenbovist
► Wat eten we uit de natuur - Paddenstoelen

Dit artikel komt uit de verzamelmap: Wat Eten Wij
Meer 'Wat Eten Wij'

Writing Alice