'Rode wijn is gezond', een uitdrukking die u ooit ergens gehoord zult hebben. Maar is rode wijn wel gezond? Of is het slechts een excuus om er nog maar eentje te nemen, zonder verdere schuldgevoelens? Waar is die uitdrukking op gebaseerd? En wat is er dan zoal gezond aan rode wijn?

Gebleken is dat de bewering ‘rode wijn is gezond’ een kern van waarheid bevat. Maar dat geldt lang niet voor alle rode wijnen. En al helemaal niet als er teveel van genuttigd wordt. Het is veelal afhankelijk van het druivenras en de manier waarop de wijn bereid wordt: hoe traditioneler de bereiding, hoe gezonder de wijn.

 

Welke stoffen in rode wijn maken dat het goed zou zijn voor de gezondheid?

Stoffen als polyfenolen, oligomere procyanidinen (OPC’s), flavenoiden, resveratrol en tannines zullen u misschien weinig zeggen, maar dit zijn de stoffen (voornamelijk antioxidanten) die maken dat een glas wijn op zijn tijd een gezonde bezigheid kan zijn.

 

Waar zijn antioxidanten goed voor?

Antioxidanten verminderen de afzet van vetachtige stoffen in de bloedvaten, beschermen het hart en zouden de kans op kanker kunnen verminderen. Zij beschermen de lichaamscellen tegen de zogenaamde ‘vrije radicalen’.

Er wordt beweerd dat antioxidanten o.a. de kans op aandoeningen als hart- en vaatziekten door vernauwing van de bloedvaten, vetopbouw in de bloedvaten en verharding van de slagader, diabetes, hoge bloeddruk, verschillende soorten virussen en bacteriën, ziekte van Alzheimer, obesitas en astma kunnen verlagen.

 

Hoe komen deze stoffen in rode wijn terecht?

De concentratie van de stoffen is afhankelijk van het druivenras. Zij komen met name voor in de schil en de pitten van de druif. Hoe dikker de schil van een druif en hoe meer pitten (zaden) zij bevat, des te meer antioxidanten. Dit zijn overwegend de tannine-rijke druivenrassen. Via schil en pitten belanden deze stoffen in de wijn, maar zij komen pas vrij bij de gisting van de druif. Hoe langer de gistingstijd, hoe trager de rijping en hoe langer de schillen in contact blijven met het sap, hoe meer van deze stoffen een wijn zal bevatten.

Tevens moet de wijn zo min mogelijk geklaard en gefilterd zijn (iets dat weinig zal gebeuren uit angst voor verdere gisting in de fles en vanwege het feit dat dit een voor het oog troebele wijn oplevert). Wijn die voor de massaproductie wordt gebruikt zal daarom vrijwel altijd geklaard en gefilterd worden voor het bottelen.

De tannine-rijke rassen brengen een zware, sterk aromatische, donkerrode tot bijna zwartgekleurde wijn voort waar maar weinig vraag naar is. Vandaar dat tanninerijke druiven veelal gebruikt worden in combinatie met andere druiven.

Tannine rijke druiven zijn de Cabernet, Malbec, Nebbiolo, Sagrantino, en - last but not least - de Tannat.

 

Welke druif is het gezondst?

De druif met de hoogste concentratie aan antioxidanten is de Tannat. De Tannat, de naam zegt het al, gaat verder ook aan kop wat betreft haar concentratie aan tannines. De Tannat is een in Europa tamelijk onbekende Frans/Spaanse druif, afkomstig uit het grensgebied tussen Zuidwest Frankrijk en Spaans Baskenland.
De tannine-rijke Tannat druif heeft een dikke schil en gemiddeld 5 pitten waar overige druivenrassen er doorgaans 2 tot 3 bevatten. Deze tannines komen vrij bij het pletten en fermenteren (gisten) van de druif.
Een glas pure tannat wijn kan 3 tot 4 keer meer procyanidinen bevatten dan andere wijnen en ten opzichte van de goedkopere wijnen wordt beweerd dat het tot wel 20 keer meer bevat.

 

Waarom is de Tannat druif zo onbekend als hij zo gezond zou zijn?

Er zijn een aantal redenen waarom de druif Tannat vrij onbekend is gebleven. Ten eerste vanwege het hoge tannine-gehalte. Tannine-rijke druiven zijn nooit geliefd geweest bij het grote publiek, dat meer vraagt om fruitige, soepele, makkelijk te drinken wijnen.
Verder was de Tannat vanwege haar karakter de schrik van vele wijnboeren. Om u een idee te geven waarom, onderstaand een beknopt overzicht van de benamingen die de druif in de loop der tijd vergaard heeft:

ondoorgrondelijk - eigenwijs – ontembaar - brutaal – ruw – grillig – weerbarstig – robuust – stoer – complex – krachtpatser – de grizzly onder de druiven – een curieus geval – gezond maar misdadig – gezondheidskampioen - vol karakter

Een bijzondere dame dus, die Tannat. Een druif die zich niet laat dwingen tot massaproductie. Zij eist een trage rijping en langdurige lagering alvorens een beetje op dronk te willen komen. En tijd is geld.
Waar men in Frankrijk nog steeds aan het worstelen is met deze lastige druif en haar hoofdzakelijk gebruikt voor het mengen met andere druiven, zijn landen als Uruguay, Brazilië en Zuid-Afrika er redelijk in geslaagd de Tannat te temmen en er goede wijnen van te maken. Uruguay heeft de Tannat zelfs uitgeroepen tot nationale druif en heeft met veel geduld een aantal kwaliteits Tannat-wijnen geproduceerd die internationale prijzen in de wacht hebben gesleept.

 

Een greep uit de onderzoeken naar de werking van rode wijn

Het Instituut Montevideo Sable Clemente in Uruguay voerde een twee jaar durend onderzoek uit naar de antioxidante kracht van drie rode druivenrassen: de Merlot, de Cabernet Sauvignon en de Tannat.
Conclusie van dat onderzoek was dat de antioxidante kracht van de Tannat het dubbele was van de Cabernet Sauvignon en vier keer groter dan de Merlot.

De Harvard Medical School en het National Institute of Aging hebben middels onderzoek op muizen, waarbij de ene groep een vetrijk dieet kreeg met een rode wijnextract en de andere groep een vetrijk dieet zonder rode wijnextract, aangetoond dat het sterftecijfer onder de groep muizen met het rode wijn extract 31% daalde en gemiddeld langer leefde in vergelijking met de groep muizen zonder dit extract.
Alhoewel wetenschappers waarschuwen dat het nog te vroeg is om te zeggen dat dit dezelfde uitwerking op mensen zal hebben en dat men de wijnconsumptie op basis van deze resultaten niet mag gaan overdrijven, bestaat er weinig twijfel dat rode wijn aanzienlijke voordelen voor de gezondheid kan bieden, naast een gezonde manier van leven.

Het wetenschappelijk tijdschrift ‘Nature’ (uitgave 444), bevat een artikel waarin cardioloog dr. Roger Corder probeert aan te tonen middels onderzoek op verschillende druivenrassen welke stoffen het gunstigste effect hebben op de bloedvaten. Dit bleken de oligomere procyanidines (OPC’s) die met name voorkomen in de pitten (zaden) van een druif. Hij probeerde aan te tonen dat zowel de druivensoort als de manier van verwerken van de druiven beslissend is: de traditionele methodes van wijn maken leverden de meeste OPC’s op en de ene druif deed het beter dan de ander, waarbij de Tannat druif met kop en schouders boven de andere druiven uitstak.

 

Conclusie

Alhoewel het niet de bedoeling is van dit artikel om iedereen massaal naar de fles te doen grijpen en veel onderzoeken nog in de kinderschoenen staan, is de conclusie echter wel dat een glaasje traditioneel bereide rode wijn van met name de druivensoort Tannat op zijn tijd in ieder geval geen kwaad kan, naast een verder gezonde levensstijl.

 

Proost!

 

Meer reacties weergeven