Een dagje uit in de natuur: het natuureiland Tiengemeten

Door al het nieuwbouw vergeet je soms dat vroeger grote delen van Nederland natuur- en akkerbouwgebieden waren. Deze plekken zijn er nog steeds, al moet je soms wel goed zoeken. Zo'n 20 minuten van Rotterdam af heb je er één, het natuureiland Tiengemeten.

Korte geschiedenis en algemene informatie
Tiengemeten is een eiland net onder de Hoeksche Waard en is onderdeel van de gemeente Korendijk. Via Nieuwendijk, gelegen ten westen van Zuid Beijerland, is er een pontverbinding met het eiland. Voor kleine groepen wordt een kleine vlet gebruikt, voor grotere groepen een veerpont. Auto’s zijn niet toegestaan op Tiengemeten.
Tiengemeten is gelegen in het Haringvliet, wat vroeger een zeearm van de Noordzee was. Vroeger was het Haringvliet de tussenpoort om vanuit de Noordzee naar havensteden als Rotterdam en Dordrecht te gaan. Schepen lagen soms wel maanden ter anker bij het eiland.
Tiengemeten was bestemd voor de akkerbouw, met één klein buurtschap genaamd Tiengemeten. Deze buurtschap bestond uit een aantal boerderijen met daaromheen akkerlanden. Er was één weg, die ook Tiengemeten heette.

In 1990 wordt er besloten om Tiengemeten een uniek natuurgebied te maken en wordt het door het Ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij opgenomen in de Ecologische Hoofdstructuur, de basis van het Nederlandse natuurbeleid. Voor 1990 waren er echter genoeg plannen om Tiengemeten te veranderen in bijvoorbeeld een vliegveld, kerncentrale of recreatiepark.
Nadat Tiengemeten opgenomen is in de Ecologische Hoofdstructuur, is er begonnen aan het omzetten van akkerbouwgrond naar natuurgebied. Hierdoor werd Tiengemeten het grootste natuurontwikkelingsgebied van Nederland.
Het eiland telde vroeger 50 inwoners, waaronder 39 boeren. In 2007 zijn al deze boeren uitgekocht, zodat zij elders een nieuw akkerbouwbedrijf konden starten. De overige 11 inwoners zijn er blijven wonen.

Wat valt er te doen?
Er zijn heel wat dingen te doen op Tiengemeten.
Allereerst zijn er een aantal wandelingen, variërend van 3km tot 10km. Er zijn vier wandelingen uitgezet, maar het is ook toegestaan om van de paden af te gaan, met uitzondering van aangegeven vogelreservaten. Honden zijn toegestaan, indien aangelijnd. Het is een prachtig natuurgebied om mooie wandelingen te maken, zeker in een lekker zonnetje. Ook is het mogelijk om met een groep, onder begeleiding van een gids, het eiland door te wandelen.
Op Tiengemeten ligt een 8km lange verharde weg, waarop fietsen toegestaan is. Fietsen kunnen op het eiland, bij het bezoekerscentrum, gehuurd worden of gratis meegenomen worden op de pont. Je kunt zelfs je elektrische fiets opladen op Tiengemeten, tevens bij het bezoekerscentrum.
Een dag naar Tiengemeten, maar geen brood en drinken mee? Niet getreurd, bij aankomst staat er in het bezoekerscentrum koffie en thee met iets lekkers klaar. Ook kunnen hier broodjes, snacks en ijs gekocht worden. Ook ligt op het oostpunt herberg Tiengemeten. Hier kan koffie en thee met gebak, een heerlijk glas wijn of een lekkere lunch gehaald worden. Daarnaast is het ook mogelijk een picknickmand met plaid van te voren te reserveren.
De mogelijkheid tot dineren is er ook in herberg Tiengemeten, alleen hiervoor dient gereserveerd te worden. Ook is een overnachting in de herberg mogelijk. Hier zijn zes kamers, met ernaast gelegen een kampeerterrein, beschikbaar voor gemaakt.
Bij de pont naar Tiengemeten toe ligt het mooie haventerras de Zeearend. Ook is hier de Nora’s Theetuin te vinden, die bekend staat om haar vele lekkere theesmaken en zelfgebakken taartjes en pannenkoeken. Naast de herberg kan er ook met wat meer luxe overnacht worden op Tiengemeten. Buitenleven heeft een aantal luxe vakantiewoningen neergezet in de natuur met alle gemakken die horen bij een luxe overnachting.
Zelfs een verjaardagsfeestje kan op Tiengemeten gevierd worden. Elke woensdag- en vrijdagmiddag van 14:00 tot 17:00 is voorzien met lekker eten en drinken, een korte rondleiding over het eiland en een leuke activiteit. Er kan gekozen worden uit een vogelnestkastje timmeren en schilderen, vogelvoederhuisje timmeren met daarbij een pindaslinger rijgen en een vetbol maken of een schilderijtje/collage maken met verschillende materialen van het eiland zoals vogelveren, takjes, zand etc. Zelfs kunnen er vergaderingen, trainingen, cursussen of een presentatie gegeven worden op Tiengemeten.
Voor zulke gelegenheden worden er speciale aanbiedingen op het gebied van catering aangeboden door de herberg.
Voor de mensen die graag met hun boot op stap gaan, ook voor hun is er een mogelijkheid om op Tiengemeten te komen. Er zijn echter wel maar beperkte aanmeerplekken op Tiengemeten en er mag niet overnacht worden.
Er is ook nog een activiteitenkalender te vinden, waar interessante activiteiten zoals excursies, fiets- en wandeltochten en kinder/gezinsuitjes op staan.

Wat is er te zien?
Tiengemeten is een natuurgebied, wat natuurlijk betekent dat er prachtige natuur te zien. Door de variatie van landschappen, namelijk wildernis, weelde en weemoed, is een rijkdom aan planten en dieren te vinden. Door middel van wandelingen en fietstochten maak je kennis met deze natuur en tijdens een excursie met een gids krijg je van alles te weten over de planten en bloemen die je onderweg tegen komt.
Tiengemeten is, naast een natuureiland, ook een echt vogeleiland. Op
Tien gemeten zijn er speciaal 5 vogelkijkpunten gemaakt. Vooral de kleurrijke eendensoorten, roofvogels als de torenvalk en grote witte watervogels vallen op en zijn leuk om te zien.
Op Tiengemeten lopen ook Schotse Hooglanders rond (zie hier rechts). Deze zorgen er vooral voor dat het oerlandschap deels open blijft door het grazen.
Ze zien er misschien knuffelbaar uit, maar het zijn wilde dieren en ze dienen niet geaaid of gevoerd te worden.
Naast de dieren en de natuur, staan er ook nog twee musea op Tiengemeten.
Als eerste heb je het Rien Poortvliet Museum Korendijk. In dit museum is een selectie van schilderijen en tekeningen van illustrator Rien Poortvliet te vinden. De stukken die hier te zien zijn, worden door het jaar heen gewisseld.
Als tweede is er het Landbouwmuseum Tiengemeten. In dit museum is de ontwikkeling tussen 1920 en 1950 van de landbouw op Tiengemeten te zien. Onder andere een oude veestapel, gereedschappen en machines zijn hier te bewonderen.
Tiengemeten is een prachtig natuurgebied waar de mooiste begroeiing en dieren te vinden zijn. Je kunt er zoveel over lezen, maar je beleeft het pas echt als je er naartoe geweest bent!