Een donderdagmiddag. De gordijnen in de woonkamer zijn dicht. Een wereld wordt buiten gesloten. Een wereld vol zonlicht. Weer een nieuwe ontwikkeling in het leven van Max. De jongeman met een verstandelijke beperking.

 

Aan de houten eettafel in de woonkamer van de naburige woongroep van Max zitten een aantal mensen. De orthopedagoge, de woonbegeleider die verantwoordelijk is over Max en de verantwoordelijke activiteitenbegeleidster van de groep waar Max deel uit maakt en ik. Dan valt de zin, ‘Max is leerbaar’. De zin wordt voor een tweede keer uitgesproken. De betoverend mooie woorden worden door de orthopedagoge uitgesproken. Haar uitspraak maakt me blij. Heel blij. Deze jonge vrouw die links van me naast me aan tafel zit geeft met haar constatering ruimte aan ontwikkeling. Haar uitspraak geeft steun aan de moeder van Max. De moeder, die haar hele leven strijdt voor deze gedachte. Haar zoon, Max kan zich nog ontwikkelen. De leerbaarheid is nooit met harde testen te bewijzen en te bewijzen geweest. Ook nu weer tijdens de evaluatie komt er naar voren dat Max volgens een afgenomen test die zijn begrip en kennis op taal test behoorlijk is tegen gevallen.

Niet alleen voor Max vallen testen tegen. Twee uur geleden zaten we, mijn vrouw en ik, bij een tien minuten gesprek met de juffen van Hadas. Met de knieën opgetrokken op de stoeltjes van groep 3. Alleen al daarom is het een verademing als de kinderen opgroeien. De vraag die gesteld werd of wij Hadas in dit rapport vinden? Ons antwoord was kort. Ja, dat kunnen we. We formuleren deze zin bijna gelijktijdig nadat we elkaar hebben aangekeken en moesten beslissen wie van ons antwoord. Er wordt in onze non verbale communicatie geen leider benoemd en daarom antwoorden we beiden. ‘We zijn blij, met dit’, gaat Anna verder. Haar vingers wijzen naar de tafel. Daar ligt het rapport van Hadas. En met dit bedoelt Anna de normering van de sociale vaardigheden.’ Buiten de cognitieve vorderingen is dit heel belangrijk’, vult Anna aan.

‘Dit betekent dat ze school leuk vind’, geeft de jonge blonde juf als antwoord. Waarom zou ze school niet leuk vinden bedenk ik me in stilte. Al onze kinderen vonden school leuk. De oudste zoon ging nadat we uit Israel naar Nederland kwamen alleen maar naar school voor het sociale gedeelte. Dat het leren leuk blijft is meer de uitdaging, niet het sociale gedeelte. Voor Hadas is leren zo nu en dan best moeilijk. De gegeven kaders zijn niet altijd duidelijk en de hoeveelheid te verwerken stof is veel voor haar. Ze heeft veel tijd nodig en oefening. Oefening die zich zelf geeft. Hier ligt een subtiel verschil met Max. Max kan zichzelf geen oefening geven. Max is afhankelijker van wat hem wordt aangeboden. Wat kan en wil men hem aanbieden? Om dat beter te kunnen bepalen heeft men Max getest.

                                                  TEST

 

Het resultaat van deze test is weer stof voor discussie en roept veel vragen op. Wat is nu de ontwikkelingsleeftijd van Max, hoe is zijn cognitief vermogen en hoe is de relatie tussen geestelijke ontwikkeling en emotionele ontwikkeling. Is er een kloof tussen die twee? Vragen genoeg voor een vervolg.

Tijdens de bespreking over de voortgang van Max is het de verantwoordelijke woonbegeleider die aangeeft het gevoel te hebben dat de meetresultaten niet weergeven wie Max werkelijk is. Aan de tafel van de woonkamer in de naastgelegen woning waar ik nu met Max in het kantoor zit, vond een bijzonder moment plaats. De ooit best sceptische woonbegeleider laat verbazing en ongeloof in zijn hel blauwe ogen te zien, die afsteken tegen zijn zwarte haardos en witte huid. Maar er is meer in de ogen, er is fonkeling, enthousiasme. Hij is om. Hij gelooft in meer. Max kan meer, Max kan zich nog ontwikkelen.

 

Max is volgens de aanwezigen behulpzamer geworden, vraagt of iemand hulp heeft, helpt andere bewoners, en schenkt bijvoorbeeld thee of koffie voor ze in. Max communiceert makkelijker en meer. Houdt de lijntjes, de nabijheid van de begeleiding als hij die nodig heeft. Daardoor ontstaat er een positievere sfeer, van veiligheid en zekerheid waarin hij ook zijn shirt niet meer scheurt. Behalve op die dag dat er een oproepkracht was, wordt er gezegd. Dat dit dan gebeurd is aan iedereen duidelijk. Een oproepkracht kent de behoeften van Max niet, kan niet inspelen op zijn gevoel voor veiligheid. De mensen het team hier aan tafel kennen Max, kunnen zijn behoeften en wensen feilloos invullen. Maar er is meer iedereen heeft nu ook oog op ontwikkeling. Het hele team zit op een lijn zoals de gedragsdeskundige mij dat een dag later meld.

 

Een lijn, een touw die op een katrol is bevestigd speelt een grote rol in de volgende ontwikkeling die er plaats vind. Met een touw wordt het grote gordijn in de woonkamer van de woongroep waar ik met Max me nu bevind bediend. Dit ene touw lijkt uit twee touwen te bestaan. Een touw aan de voorkant opent het gordijn, het touw aan de achterkant sluit het gordijn. Max heeft inmiddels na een aantal pogingen geleerd om de beweging van de beiden handen te beheersen. Hij weet nu het gordijn te openen. Hij kan dit zelfstandig. ‘Max wat moet je met het gordijn doen?’ ik vraag deze vraag nadat Max de vaat van de tafels heeft verwijderd en de aanwezige potten en pakken in de daarvoor bestemde kasten plaatst. Terwijl Max het gordijn opent bekijk ik het aanrecht. Het blauwe gedeelte, het gedeelte wat bedoeld is voor melkproducten waaronder het ontbijt valt, is leeg.

 

Leeg, klaar, de taak zit erop. Voor vandaag, voor nu. Maar in een wereld van ontwikkeling en groei is het nooit klaar. Ik realiseer me dit als Max nadat hij de gordijnen zelfstandig heeft geopend weer sluit. Nu moet Max leren om niet met de gordijnen te spelen. “Wat zei ik? Roep ik een lachende Max toe. ‘Niet met de gordijnen spelen, Max alleen de gordijnen openen’. Met een grote grijns kijkt Max mij aan en opent weer de gordijnen. Het zicht naar wereld is weer open. Warm zonlicht vult de kamer.
© Amiad Ilsar

 

Meer reacties weergeven