tweede deel van serie artikelen over veiligheid en weerbaarheid voor kinderen. Dit stukje gaat vooral over het voorkomen van en deels omgaan met grensoverschrijdend gedrag.

Weerbaarheid

Weerbaar zijn betekent dat je weet hoe jij je moet gedragen om je veiligheid te waarborgen. Veel mensen denken bij weerbaarheid aan fysieke zelfverdedigingtraining en wegrennen als een kinderlokker je kind aanspreekt. Kinderen moeten zeker weten wat een vreemde is en hoe daar mee om te gaan.

Een bekende

Maar, jouw grootste zorg op dit punt is niet die vreemde!
Ongeveer 85% van kindermisbruik gebeurt door een bekende van het slachtoffer.
Alleen met het idee van een prik in de ogen en trap in de ballen ben je er niet.
Het probleem is een stuk moeilijker dan dat.

Dader maakt inschatting

De meeste gevallen van misbruik komen niet uit de lucht vallen.
De dader zal meestal eerst kijken hoe groot de kans is dat het gaat lukken, en wat de pakkans is. De ene dader doet dat heel geraffineerd en neemt alle tijd om vertrouwen van ouders en kind te winnen. De andere dader is meer iemand die misbruik maakt van een gelegenheid.

Uitproberen

Over het algemeen beginnen ze met testen van het slachtoffer door bijvoorbeeld extra lang te knuffelen of voorzichtige aanrakingen en peilen ze de reactie. Hetzelfde geldt voor bepaalde opmerkingen enzovoort. Het is in deze uitprobeerfase waarin je een hoop leed kunt voorkomen doordat het kind op tijd laat zien geen slachtoffer te zijn. Leer kinderen in een vroeg stadium beleefd maar resoluut hun grenzen aan te geven.

Misbruik

Als het zover komt dat een ander kind of een volwassene te ver gaat bij jouw kind is het natuurlijk zaak dat je kind hier resoluut op reageert. Duidelijk grenzen aangeven, schreeuwen om hulp, en fysieke zelfverdedigingstechnieken die er op gericht zijn om te ontsnappen uit de situatie. Ook liegen voor je veiligheid is een optie. "Ik zal het niet zeggen als je nu stopt "  Uiteraard zegt het kind daarna wel wat er gebeurde. Leer een kind om met problemen te gaan naar een volwassene  die hij of zij vertrouwt.  Een kind neemt vaak graag een knuffel of huisdier in vertrouwen, of een broertje of zusje dat je jong is om aequaat te reageren. Wees duidelijk dat het om een volwassene moet gaan. Het liefst uiteraard de ouders zelf, maar het kan ook de juf zijn of een buurvrouw, buurman etc.

vertrouwen

Het is belangrijk dat kinderen zelfvertrouwen hebben en het gevoel hebben altijd ergens terecht te kunnen met vragen en problemen. Dit kan je 100 keer tegen een kind zeggen, maar laat dat ook constant zien door serieus in te gaan op hun vragen en problemen.

Regels Aanrakingen

Als ouder stel je natuurlijk zelf de regels op voor jouw kroost. Hier zijn een aantal voorbeeldregels om je daarbij te helpen.

1) Kinderen moeten begrijpen dat hun lichaam van hun is en dat elke aanraking van spelen of affectie een keuze is. Dus dwing ze niet mensen te kussen, knuffelen of op hun schoot te gaan zitten als ze er geen zin in hebben. Maak duidelijk dat dit hun eigen keuze is.
2) Aanrakingen voor gezondheid en veiligheid zijn niet altijd een keuze. De tandarts of dokter moet nou eenmaal aan je zitten. Ouders moeten hun kind nou eenmaal in bad stoppen etc.
Er zijn plekken op het lichaam waar volwassenen nooit mee mogen spelen, dat zijn alle plekken die normaal verstopt zitten onder de zwemkleding. Je zou ook bijvoorbeeld ondergoed kunnen zeggen of je kan de delen benoemen. Maar dit is een vrij onschuldige manier om uit te leggen wat niet kan.
Ik zeg expres spelen want niet alle aanrakingen zijn misbruik. Aanrakingen kunnen ook zijn om te wassen of om medische redenen.
3) Aanrakingen hoeven hoe dan ook NOOIT een geheim te zijn. Als iemand wil dat het een geheim is moet een kind dat ALTIJD melden aan ouders/ verzorgers of andere betrouwbare VOLWASSENEN zoals een oom/ tante/ buurvrouw/ leraar etc.
Vaak als je kleine kinderen vraagt wie ze snel in vertrouwen zullen nemen, noemen ze hun knuffel, huisdier of minderjarige broer of zus. Ze moeten leren de hulp van een volwassene in te schakelen.
Uiteraard kun je ze ook wijzen op De Kindertelefoon voor advies. 0800 0342

Zelfvertrouwen uitstralen

Dus kinderen moeten zelfvertrouwen hebben, maar dit ook uitstralen.
Leer kinderen om rechtop te lopen met schouders naar achteren met een ontspannen zelfverzekerde houding. Armen losjes langs het lichaam en laat ze alert zijn op hun omgeving door om zich heen te kijken en in zichzelf opnemen wat ze zien.

Projecten weerbaarheid kinderen

Er zijn een hoop projecten om kinderen te leren zich weerbaar op te stellen.
Er zijn vast wel programma’s bij jou in de buurt.
Anders is het altijd mogelijk om workshops te organiseren van bijvoorbeeld Kidpower
Zorg ervoor dat zowel sociale weerbaarheid als fysieke technieken behandeld worden.
De fysieke technieken zorgen ook weer voor meer zelfvertrouwen zodat ze de sociale vaardigheden beter durven toe te passen.

Lees ook dit artikel waarin ik verder in ga op trainingsmogelijkheden voor kinderen.

De auteursrechten van dit artikel zijn eigendom van zelfverdedigingsinstituut 013. Kopiëren van deze tekst is niet toegestaan. Voel je vrij om vanaf je website of sociale media naar dit artikel te linken.