Public

Armoe troef voor ouderen in Duitsland

Asmay > Asmay's mens & maatschappij

d88660b318ab1d23225580c110a57a6e_medium.Ouderen hebben het niet altijd gemakkelijk; ook zij hebben in een tijd van economische crisis steeds minder te besteden in een duurder wordende wereld. In Duitsland is echter een zeer ongewenste trend ontstaan: in dit rijkste land van Europa zitten steeds meer ouderen op zwart zaad.

Landelijke discussie in Duitsland

De kranten stonden er de laatste tijd bol van, in talkshows op TV werden er emotionele discussies over gevoerd en regeringspartij CDU heeft geen idee hoe het kan worden opgelost. Steeds meer gepensioneerden in Duitsland leven in armoede en moeten voor aanvullende bijstand aankloppen bij de Staat om het hoofd boven water te houden of hebben een bijbaantje. Dit is toch niet het beeld wat je zou verwachten van de economische motor van Europa.

Duitse gepensioneerden: een bijbaantje voor oma?

b4367d5acee7b6d4e14071ca769ecd6c_medium.Vooral in de grote steden is het al lang geen onbekend gezicht meer: bejaarden, die de post rondbrengen, krantenwijken hebben, in de supermarkt vakken bijvullen, scholen of bedrijven schoonmaken, in de horeca werken of op een andere manier proberen bij te klussen. Bijna 800.000 gepensioneerden moeten er inmiddels een baantje bij hebben om rond te kunnen komen, zo'n 130.000 daarvan zijn zelfs ouder dan 75 jaar.

De berichtgeving van de (voornamelijk rechtse) pers bagatelliseert het probleem nog. Als ouderen nog gaan werken, 'dan komt dat, omdat zij zich nog fit genoeg voelen'. Vertegenwoordigers van belangenverenigingen voor ouderen schamperen vervolgens, dat 'het hier niet gaat om hoogleraren, directeuren of ingenieurs', maar om doodgewone oudere burgers.

Hoe is de ouderenarmoede in Duitsland ontstaan?

Aan dit probleem liggen een aantal oorzaken ten grondslag.

Duits staatspensioen 16207f2a6f8d96a119dbdbff5882b974_medium.

Zo kent men in Duitsland niet een vast ouderdomspensioen, zoals de Nederlandse AOW. Wel is er een wettelijke staatsverzekering (gesetzliche Rentenversicherung), die door middel van premieheffing op het inkomen wordt ingehouden. De pot van deze Rentenversicherung omvat echter niet alleen het ouderdomspensioen, maar ook uitkeringen bij arbeidsongeschiktheid en bij overlijden voor nabestaanden. Naar nu blijkt, is er decennia lang te weinig gespaard voor dit wettelijk pensioen, doordat  de premies relatief te laag zijn gehouden. Daarnaast moeten uit deze pot dus diverse uitkeringen worden verstrekt; de spoeling is dunner en dunner geworden.

Duits bedrijfspensioen da5ee28b90aa46bee43fdaba818d0a49_medium.

Gepensioneerden moeten het dan ook voornamelijk hebben van het pensioen, dat zij tijdens hun werkzame leven hebben opgebouwd. Hierbij geldt echter hetzelfde probleem; de ingehouden premies blijken tijden lang te laag te zijn geweest, om de ouderen nu een goed pensioen te kunnen uitkeren.

Overige oorzaken

Daarbij komen nog de historisch lage rente, veroorzaakt door de financiële en economische crisis, en de snel toenemende vergrijzing (babyboomers hebben inmiddels ook de pensioengerechtigde leeftijd bereikt).

Welke ouderen worden in Duitsland het meest getroffen?

12ec6f8f1aefbaa786da2bc3356f00eb_medium.Het is evident, dat mensen met een laag inkomen ook een laag pensioen zullen ontvangen.  Daarnaast treft het vooral alleenstaanden, die maar een enkel pensioen ontvangen (en dus geen bedrijfspensioen hebben), maar bijvoorbeeld wel de volle woonlasten moeten betalen. In Duitsland bestaat deze groep arme alleenstaande ouderen voornamelijk uit vrouwen, die òf laagbetaalde banen hebben gehad, òf huisvrouw zijn geweest en geen aanspraak kunnen maken op een bedrijfspensioen.

Voormalig  (CDU) Minister voor Arbeid en Sociale Zaken, Ursula von der Leyen, heeft al eens veel mensen de stuipen op het lijf gejaagd. Zij meldde namelijk, dat werknemers met een lager maandinkomen dan EUR 2.500, na 35 jaar werken, nog slechts een wettelijk pensioen zullen krijgen over 15-20 jaar; dit resulteert in een bedrag van maximaal EUR 688 per maand.

Vooral vrouwen liggen hier wakker van, maar ook steeds meer jongeren zien de ontwikkelingen met schrik tegemoet. Werkloosheid, ongeval, ziekte, verlies van de (verdienend) partner, het kan je zomaar overkomen, waardoor je op oudere leeftijd - zoals het er nu althans naar uitziet - aan de bedelstaf zult raken.

Heeft de Duitse regering een oplossing voor het probleem?

5a812ea5fd83d459444b92958ddab8f8_medium.Momenteel kloppen al een half miljoen ouderen, die niet meer in staat zijn te werken, bij de Staat aan voor een aanvullende bijstandsuitkering. Hieronder zit een grote groep mensen van boven de 80 jaar, die vaak rond moeten komen van maximaal EUR 700 per maand.

Voormalig (CDU) Minister Von der Leyen wilde dit graag zodanig repareren, dat dit oneigenlijk beroep op de bijstandregeling niet meer nodig is. Zij wilde het wettelijk pensioen verhogen naar EUR 850 per maand. Ook Bondskanselier, Angela Merkel, was hier een voorstander van, evenals oppositiepartij SPD.

Politieke machtsverhoudingen in huidige Duitse regering

De conservatieve CDU/CSU en voormalig coalitiepartner, de liberale FDP onderkenden het probleem van ouderdomsarmoede voorheen niet; in hun ogen ging het altijd goed met de ouderen. Dat klopte ook wel, als je alleen naar de gepensioneerde echtparen keek, die in een hoge(re) inkomensklasse zaten of misschien zelfs tweeverdieners waren. De schrijnende gevallen van ouderen, zieken en alleenstaanden in de laagste inkomensregionen werden gemakshalve buiten beschouwing gelaten.

De Bondsdagverkiezingen van september 2013 veranderde het politieke landschap aanzienlijk. De CDU/CSU haalde 42% van de stemmen, de FDP werd weggevaagd en is zelfs uit de Bondsdag verdwenen. Nieuwe coalitiepartner SPD (goed voor 26% van de stemmen) heeft altijd wel oog gehad voor de (financieel) zwakkeren in de samenleving en kreeg dit punt dan ook in het nieuwe regeerakkoord. Met het aantreden van de nieuwe regering, Merkel III, ziet het er naar uit, dat die aanvulling tot EUR 850 per maand er toch nog gaat komen, echter mits er geld voor kan worden gevonden in de begroting.

Tot slot

Ondanks de nog redelijk lopende economie (in vergelijking met andere EU-staten) en de machtige rol in de EU, heeft Duitsland in eigen huis de zaakjes nog lang niet op orde. Een deel van de generatie, die het Wirtschaftswunder mede mogelijk heeft gemaakt, moet al te lang op een houtje bijten. En dat is heel zuur.

 

© ASMAY. *12

Foto's: Office.microsoft.com.

 

406054674d7f346a582990f502d89018_medium.Meer weten of boeken vinden over ouderen in de samenleving?
Klik hier.

Of over armoede? Klik hier.

Voor van alles en nog wat over Duitsland, klik hier.

Zie ook:

Duitsland-schoorvoetend-naar-wettelijk-minimumloon

Hoe-bestaat-het-eicelexport-door-economische-crisis

Notarissen-van-topsalaris-naar-minimumloon

Hoe-overleef-ik-de-economische-crisis?

Of:

Asmay-s-mens-&-maatschappij

Asmay-s-gezondheid-&-ziekte

18/01/2014 10:21

Reacties (5) 

Voordat je kunt reageren moet je aangemeld zijn. Login of maak een gratis account aan.
14/11/2012 21:02
wel erg hoor - dat die ouderen NU nog zouden moeten werken.
hoop dat het niet bij ons zo wordt!
duim
13/11/2012 15:08
Ongelofelijk...diearmoe onder ouderen die al hard gewerkt hebben en nu nog gedwongen worden te werken als het pensioen niet naar 850 gaat...als je Merkel mag gelovern! Duim taco
13/11/2012 15:04
ik..............eigenwijs he.......had het al geschreven.......wel triest !
13/11/2012 14:08
Herkenbaar allemaal...................zucht.......
13/11/2012 14:51
Triest toch? 'Amerikaanse toestanden' in Duitsland, wie had dat ooit gedacht?