Klachten van het bewegingsapparaat (deel 7) : de nek (cervicale wervelkolom)

Fysiowizzard > Het menselijk lichaam ontleedt

De nek is een grote bron van ergernis, omdat veel klachten onbegrepen zijn door medische professionals. Deel 7 van de serie over het bewegingsapparaat geeft een uitleg over mogelijke oorzaken van nekklachten.

Anatomie

De nek is een gecompliceerd gedeelte van de wervelkolom waar veel verschillende gevoelige structuren zitten. Globaal kunnen we de volgende delen onderscheiden:

- 7 wervels (C1-C7), waarvan de atlas het hoofd ondersteunt
- 2 grote bloedvaten die door de wervels heenlopen (a. Vertebralis). Deze gaan naar de hersenen.
- op ieder nivo tussen twee wervels loopt aan beide zijden een zenuw. De bovenste drie gaan richting het hoofd, de laatste vier gaan naar de schouder-arm regio.
- tussen iedere twee wervels liggen de tussenwervelschijven.
- alles wordt bijeen gehouden door veel bandjes en spiertjes waardoor zeer kleine bewegingen mogelijk zijn.

Funktie

Door de complexe structuur is een diagnose van een pijn- of bewegingsklacht moeilijk. Veel klachten kunnen in elkaar overlopen. Ook is de aanwezigheid van het onwillekeurig zenuwstelsel aanleiding voor veel ‘vage’ klachten zoals hoofdpijn, duizeligheid, misselijkheid e.d.

Verschillende leeftijdsgroepen geven ook verschillende klachtenpatronen. Een jonger iemand zal eerder last hebben van ‘soft tissue’ klachten, terwijl ouderen meer klachten kunnen ontwikkelen op basis van artrose.

Ook klachten a.g.v. ongevallen zoals whiplash of valpartijen kunnen langdurige klachten geven.

Bij diagnose kan men twee grote groepen onderscheiden: neurologisch of orthopedisch.

Neurologisch betekent dat zenuwen klachten geven, zoals spierzwakte of tintelingen/doofheid van de huid. Door kennis van het verloop van de zenuwen kan men achterhalen welke zenuw aangedaan is.
Orthopedisch betekent klachten van de botstructuur en de gewrichten. Bewegingsbeperkingen kunnen op basis van artrose (slijtage) of door een blokkade: een ‘foute’ positie van de wervels t.o.v elkaar.

Natuurlijk kan er ook een combinatie van deze twee ontstaan.

Klachten

Hieronder zie een globaal overzicht van klachten vanuit de nek.

1. torticollis. Dit is een dwangstand van het hoofd/nek gebied door spasme van bepaalde spieren. Vaak ontstaan bij het wakker worden zonder duidelijke oorzaak. Soms is er een neurologische oorzaak door overprikkeling van zenuwen naar bepaalde spieren, dit noemt men dystonie.

2. nekhernia. De discus bestaat uit een zachte kern en een harde buitenrand. Wanneer de harde rand scheurt, kan er zacht materiaal uitstulpen en drukken op één van de zenuwen naar de arm. Hierdoor onstaat veel zenuwpijn naar bepaalde delen van de arm (afhankelijk van welke zenuw) en een bewegingsbeperking van de nek. Afhankelijk van de ernst is rust, tractie, spierontspanners en mobiliserende fysiotherapie aanbevolen. Soms is een operatie noodzakelijk.

3. blokkade. Soms kan er door een slechte houding of explosieve beweging een blokkade ontstaan met acute bewegingsbeperkingen in de nek, meestal zonder zenuwuitstraling. De uitstraling die men voelt in de schouder/arm is ‘referred pain’ een soort weerpijn. Manipulatie en oefeningen zijn vaak voldoende voor het opheffen van de blokkade.

4. artrose van de gewrichten kan op latere leeftijd tot ernstige bewegingsbeperkingen leiden. Meestal is artrose verspreid en kan ook de zenuwen belasten. Dus zenuwuitstraling is ook mogelijk door artrose! Ontstekingsremmers en pijnstilling leidt tot symptomatische verbetering, rustige mobilisaties binnen de grenzen kan ook verbetering geven. In de meeste gevallen is manipulatie niet aangewezen.

5. stenose. Verregaande artrose kan ook leiden tot vernauwing van het ruggemergskanaal. Dit kan zelfs leiden tot klachten naar de benen! Bij ernstige stenose kan besloten worden tot het weghalen van delen van de wervels om meer ruimte te maken.

6. whiplash. Een auto-ongluk (kop-staart) kan leiden tot een uitgebreid klachtenpatroon dat niet altijd te zien is op een scan of X-foto. Er is in veel gevallen geen schade waarneembaar, maar patiënten kunnen veel klachten houden op energienivo, geheugen, concentratie of op emotioneel nivo. Belangrijk is om zo snel mogelijk terug te keren in het ‘normale’ leven, omdat er anders een chronische verslechtering gaat ontstaan. een fysio-manueel therapeut die op de hoogte is van de uitgebreide problematiek kan hierbij helpen. Manipulatie is de eerste zes weken uit den boze!!

7. tenniselleboog, golferselleboog, carpaal tunnelsyndroom e.a. Soms kan één deze klachten ontstaan door bewegingsklachten in de nek. Dus veel lokale behandelingen zijn dan zinloos, zonder dat er uitgebreid gecontroleerd is of de nek (of zelfs de borstwervelkolom!) niet de oorzaak is van aanhoudende klachten. (zie verder : http://www.xead.nl/carpaal-tunnel-syndroom-nieuwe-inzichten en http://www.xead.nl/klachten-van-het-bewegingsapparaat-de-polshand-deel-3 en http://www.xead.nl/tintelingen-in-je-handen )

8. thoracic outlet syndroom. Dit is een gecombineerd nek-rib-schouderprobleem waarbij er veel klachten van de zenuwen en bloedvaten naar de arm kunnen ontstaan. Klachten kunnen een ‘dode’ arm zijn die bleek wordt, of een arm die veel zwelt waardoor ringen niet meer om kunnen. Veel klachten ontstaan door de armen boven de 90º te houden, waardoor er een afsluiting ontstaat in de holte tussen de 1e rib en het sleutelbeen. T.O.S. kan ontstaan door een ‘halsrib’ ,een extra rib die vastzit aan de laatste nekwervel.

Verantwoording.

Veel spanningsklachten kunnen ook vage klachtenbeelden veroorzaken, met spierspanning en bewegingsbeperking. Meestal is massage, adviezen t.a.v beweging en sport voldoende, maar soms moet er aanvullend aandacht besteed worden aan waar de spanning vandaan komt.

Ook een slechte houding achter de computer kan een scala van klachten geven. Dus regelmatig een andere houding innemen, letten op de stoel- en schermpositie en niet met een multifocale bril werken!

Deze lijst is verre van volledig, maar voor de leesbaarheid worden uitgebreide neurologische problemen zoals tumoren, dwarslaesie e.a. buiten beschouwing gelaten.

Ter aanvulling: wanneer er pijnklachten zijn in de nekregio die tintelingen of dove gevoelens in de arm/gezicht veroorzaken, dan is dit een bezoek aan de fysio-manueel therapeut waard. Laat U zich niet afschepen bij de huisarts!