De omvormer is het belangrijkste onderdeel van je PV-systeem. De juiste omvormer berekenen is van groot belang voor een optimale opbrengst.

 

Werking omvormer

Zonnepanelen produceren gelijkstroom (DC = Direct Current) maar de apparatuur in huis gebruikt wisselstroom (AC = Alternating Current). De omvormer zet de gelijkspanning om in wisselspanning: nu kun je de zonnestroom via de stopcontacten gebruiken of kun je de elektriciteit terugleveren aan het netwerk. Het omvormen van DC naar AC is “zwaar werk” voor de inverter. Er komt warmte vrij en er vindt slijtage plaats. Een omvormer gaat normaliter zo'n 10 tot 15 jaar mee, ongeveer de helft van de levensduur van de zonnepanelen.

 

Vermogen van de panelen

Het aantal Wattpiek (Wp) van de zonnepanelen is makkelijk te bepalen: aantal panelen x Wp per paneel. Voorbeeld: je plaatst 18 zonnepanelen met elk 250 Wp dan ligt er 4.500 Wp op je dak. Soms spreekt men over kiloWattpiek (kWp) dus 4.500 Wp gedeeld door 1.000 is 4,5 kWp. Deze berekening bepaalt het maximale vermogen dat de panelen onder zeer gunstige omstandigheden kunnen produceren. Dit komt echter niet vaak voor in Nederland of België.

 

Keuze van de omvormer

Elke omvormer heeft een maximaal DC-vermogen die de fabrikant een bepaald type omvormer meegeeft. Het type omvormer dat ik zelf heb (een SMA SB 4000-TL) heeft een maximaal DC-vermogen van 4.200 W; dit ingangsvermogen vind je bij de datasheet of technische gegevens van de betreffende omvormer. De panelen hebben samen echter een piekvermogen van 4.500 Wp. Met de formule

(maximaal DC-vermogen / geplaatste Wp) x 100 krijgen we een percentage, de Power Ratio:

(4.200 / 4.500) x 100 = 93,3%

Dit percentage is lager dan 100% waardoor er sprake is van een onderdimensionering. We zagen net al dat het maximale vermogen bijna nooit wordt gehaald in de Benelux. Daarom wordt meestal een omvormer gekozen die kleiner is dan het piekvermogen van de panelen. Een omvormer die weinig wordt belast is minder efficiënt dan een omvormer die harder moet werken.  Daarom levert een onderdimensionering uiteindelijk een hogere opbrengst op.

Vaak wordt een ingangsvermogen van ongeveer 90% van het piekvermogen van de panelen aangehouden. Wanneer de ligging van je panelen verder afwijkt van de ideale oriëntatie (pal zuid) en hellingshoek (35 graden), dan mag je dit percentage nog verder verlagen tot 80%.

 

Aftoppen of afromen van de piekopbrengsten door de omvormer

Veel bezitters van zonnepanelen zien de onderdimensionering als een bedreiging voor hun opbrengsten. Het risico bestaat namelijk dat de omvormer op zeer gunstige dagen de productie van de zonnepanelen niet aankan: de omvormer werkt dan op vol vermogen maar er wordt nog meer elektriciteit door het pv-systeem geproduceerd.

Op die spaarzame momenten per jaar wordt de productie inderdaad afgeroomd of afgetopt door de omvormer. Dit blijft echter beperkt tot de piekmomenten op zeer gunstige dagen. Maar op alle overige dagen zal een ondergedimensioneerde omvormer sneller de spanning detecteren in de ochtenduren en langer de spanning voelen in de avonduren, dus dat compenseert het aftoppen of afromen weer.

 

Andere overwegingen

• Tegenwoordig zijn er veel trafoloze omvormers op de markt. Een trafo (transformator) kan een brommend geluid produceren. Als je dit hinderlijk vindt, kies je voor een trafoloze inverter. Bij sommige typen zonnepanelen moet echter een omvormer met transformator worden gebruikt.
• Indien er wel eens schaduw op je zonnepanelen valt, kun je kiezen voor micro-omvormers die echter een stuk duurder zijn. Elk paneel heeft dan zijn eigen omvormertje waardoor de stroomkring niet wordt onderbroken bij schaduw. Maar overweeg goed of de meerkosten opwegen tegen een beetje meer rendement. Bedenk dus eerst of je op die plek wel een zonnepaneel wilt plaatsen.
• Bij grote installaties kun je kiezen voor twee of meer omvormers aangezien e.e.a. ook in de meterkast moet kunnen worden gerealiseerd. Meestal mag je van je netwerkbeheerder tot 5 kW vermogen aansluiten op één fase.

 

Je kunt Dak Zoekt Zon ook volgen via

blogzonnepanelen - Twitter - PVoutput - Zonnestroomopbrengst.

Heb je vragen of opmerkingen? Ik beantwoord ze graag!

Deel je dit artikel via social media? Dat vind ik super!

 

Gerelateerde artikelen:

• mijn start met zonnepanelen: voorbereiding, aankoop en installatie;
• de ligging van je huis (dak) bepalen t.o.v. het zuiden;
• de hellingshoek of schuinte van je dak berekenen;
• de te verwachten opbrengst berekenen met PVGIS;
• de offertes voor zonnepanelen vergelijken: waar op letten?

 

24 september 2013, Thijs.

Hier vind je mijn andere artikelen.

© Thijs Wetemans 2013 (voor ieder gebruik van de tekst van dit artikel is toestemming nodig zoals beschreven op http://www.auteursrecht.nl/auteursrecht/22090/ )