In dit artikel lees je alles over de vliegenzwam, de rode paddenstoel met de witte stippen en zie je foto’s van zijn gehele levenscyclus.
De vliegenzwam, paddenstoel der goden
De vliegenzwam is een schimmel die onder grond groeit in symbiose met wortels van bomen, met name beuken, dennen en sparren en in mindere mate met berk, tamme kastanje en eik.
Vaak vinden we vliegenzwam in de nabijheid van Eekhoorntjesbrood (Boletus edulis.).
De vliegenzwam stamt uit Siberië en heeft zich van daaruit gevestigd in grote delen van Azië, Europa en Noord-Amerika. Nu vinden we ze ook in Oceanië en Zuid-Amerika.
In het najaar, in Nederland doorgaans in oktober, komen de paddenstoelen te voorschijn. Ze hebben een doorsnede van acht tot twintig centimeter en een hoogte van zes tot twaalf centimeter. De schimmel zelf kan honderden al jaren onder de grond leven. 
Hoewel de paddenstoel bekend staat als rood met witte stippen kan de kleur van de ‘hoed’ ook oranje en geeloranje zijn. De witte stippen zijn de overblijfselen van het oorspronkelijke omhulsel van de paddenstoel.
De naam vliegenzwam is afkomstig van het oude gebruik om een glas met melk te mengen met stukken van deze paddenstoel. De vliegen komen op de melk af, drinken het, worden high en verdrinken.
Is vliegenzwam giftig of hallucinerend?
Vroeger werden we gewaarschuwd dat de paddenstoel heel giftig was en dat de rode kleur door de natuur was bedoeld om ons af te schrikken. Inmiddels weten we dat de vliegenzwam mild giftig is. Ze kunnen prima gegeten worden door ze eerste 15 minuten in heet water te koken en daarna het kookvocht weg te gooien.. Het gif is er dan uit. Je kunt ze daarna het beste in zoetzuur eten zoals augurken of in de pan met boter.
Bepaalde stoffen in de ongekookte vliegenzwam zijn hallucinerend. Sjamanen van natuurvolken gebruiken de paddenstoelen om dromen op te wekken. De Keltische druïden gebruikten de vliegenzwam om met de goden te kunnen praten.
Ook werden de zwammen in sauna’s meegekookt om de hallucinerende stoffen via het verdampte water door de huid op te nemen. Vikingen gebruiken geprepareerde vliegenzwammen voordat ze de strijd ingingen omdat het hun angsten wegnam. Het Duitse woord voor vliegenzwam, Glückspilz, wordt gebruikt om iemand als geluksvogel aan te duiden.
Viegenzwam likeur
Door sommige mensen worden likeuren gemaakt van vliegenzwammen (300 gram suiker, 300 milliliter alcohol, 300 milliliter water, twee paddenstoelen). Zoals met alle hallucinerende paddenstoelen is het resultaat redelijk onvoorspelbaar en kan het ongewenste effecten zoals een psychose tot gevolg hebben. Het is niet verstandig om hier mee te experimenteren.
Wil je de likeur niet zelf maken: in het hoge noorden waar men rendieren houdt, wordt de urine gedronken van rendieren die vliegenzwammen hebben gegeten.
Vliegenzwammen, kabouters en feeën
Vliegenzwammen worden al eeuwenlang geassocieerd met kabouters en feeën die in de paddenstoelen zouden wonen of dat ze de vliegenzwammen als tafels en stoelen zouden gebruiken.
De verhalen over kabouters komen over de gehele wereld voor en nog steeds geloven er mensen in het bestaan ervan.
Bestaan ze echt ...?
Een bekend kinderliedje is gebaseerd op de vliegenzwam:
Op een grote paddenstoel
Rood met witte stippen
Zat kabouter Spillebeen
Heen en weer te wippen
Krak zei toen de paddenstoel
Met een diepe zucht
Allebei de beentjes
Hopla in de lucht
Reacties (5)
Blijft voor mij altijd de paddestoel onder de paddestoelen.
Prachtige oranje rode kleur met stippen zoals jou bovenste foto .
Voor mijn gevoel zijn er minder paddestoelen dan vroeger ,maar dat kan ook mijn idee zijn .
Dat je met paddestoelen uiters voorzichtig moet zijn dat is wel bekend want schijnt dat het heel heftige reacties kan geven en dat sommige paddestoelen puur giftig zijn .
Dus ik persoonlijk hou het wel bij de paddestoelen te koop in de schappen van een supermarkt of bij de groenteboer.:-)