Wat versta je onder een literaire held of anti-held? Een aantal voorbeelden

Wat versta je onder een held?

Een held is iemand die dapper is en veel moed heeft. In een boek is dit vaak de hoofdpersoon, degene die in het middelpunt staat. Vaak verricht hij goede daden die nog jarenlang worden herinnerd. Hij is niet bang voor gevaar en durft zijn eigen leven voor een ander te geven. Een held hoeft niet altijd lichamelijk sterk en krachtig te zijn, hij kan ook erg slim zijn en met zijn kennis bijvoorbeeld een list bedenken. Een held is dus meestal in het bezit van kracht, snelheid of intelligentie. Een antiheld bezit deze eigenschappen niet en is maar een gewoon mens, die niet voor zichzelf of anderen opkomt.

Held of Antiheld?

Beatrijs (Middeleeuwse roman)

Beatrijs doet vol overgave haar taak als kosteres in het klooster en heeft een groot plichtsbesef. Ze heeft een belofte gedaan dat ze trouw is aan God, maar toch kan ze de verleiding van de liefde niet weerstaan en ontsnapt uit het klooster. Ze heeft dus niet het doorzettingsvermogen wat een held zou moeten hebben. Alles wat ze doet (uit het klooster ontsnappen, bedelen, werken als prostituee) was vooral in die tijd heel erg slecht. Ze verricht dus geen goede daden. Ook gaat ze er steeds vanuit dat God en Maria haar wel zullen helpen, maar ze doet zelf niet veel om haar leven te verbeteren.

De kleine blonde dood

Boudewijn is een held. In zijn jeugd is hij een rustig jongetje en lijdt onder de tirannie van zijn vader, die een oorlogsheld was. Boudewijn is een held omdat hij (op zijn manier) toch om weet te gaan met zijn moeilijk jeugd en de dood. Ook is hij homo, en dat was ook niet makkelijk in die tijd. Later neemt hij het moedige besluit om Micky in huis te halen en uiteindelijk zijn leven te beëindigen.

 

Karel ende Elegast

In Karel ende Elegast is Karel de held. Hij is trouw aan God en een moedige ridder. Toch doodt hij niet zomaar een hulpeloze tegenstander wanneer deze zich niet kan verweren met een zwaard. Eerst is hij een harde man, maar later krijgt hij meer respect voor de trouw van Elegast. Karel is dapper omdat hij midden in de nacht op pad gaat om te gaan stelen omdat God dat hem heeft opgedragen. Bovendien gaat hij dapper vechten met een zwarte ridder ondanks dat hij eigenlijk wel angst heeft: hij bidt namelijk voor Gods bescherming.

Oeroeg

De ik-persoon in het verhaal is een antiheld, het is een doodgewone jongen. Hij doet alles wat zijn vader zegt. Hij doet niets heldhaftigs, hij kan zichzelf ook niet redden als hij in het water valt. Op het eind komt de ik-persoon erachter dat hij Oeroeg kende als het Zwarte Meer. Hij zegt dat hij hem kende als een spiegelende oppervlakte. De diepte peilde hij nooit. Hij had zich dus nooit echt verdiept in Oeroeg en in de Europese overheersing in het land.

Het Gouden Ei

Rex Hofman is een held. Hij is jaren nadat zijn vriendin Saskia is verdwenen nog steeds op zoek naar haar en wil er achter komen wat er met haar is gebeurd. Hij gaat liever dood dan dat hij voor altijd moet leven met een vraag die hij niet kan beantwoorden. Hij is dus bereid zijn leven te geven om het raadsel op te lossen, daar is veel moed en dapperheid voor nodig. Op het eind gebeurt dit inderdaad.
Raymond Lemorne is een antiheld. Hij lijkt een keurige Fransman te zijn, maar in werkelijkheid wordt hij geobsedeerd door de gedachte dat hij dingen zou kunnen doen die hij normaal niet zou doen, zoals het plegen van een misdaad. Hij heeft totaal geen geweten. Zonder schuldgevoelens schiet hij twee kampeerders dood en bereidt hij de perfecte misdaad voor.

Twee Vrouwen

Laura Tinhuizen is een anti-held. Dit kun je merken aan haar gedrag. Ze is onzeker en weet niet goed wat ze moet met haar leven. Ook verricht ze geen heldhaftige daden. Na haar scheiding met Alfred leidt ze een rustig leven en maakt geen plannen om iets te doen met haar leven.

 

Vingers van Marsepein

 Bekijk ook: http://www.xead.nl/vingers-van-marsepein

In dit boek veranderen de twee hoofdpersonen van anti-held tot held.
Bregtje Sweers is bijdehand en intelligent. Eerst wordt ze gechanteerd door een onbekende man, voor wie zij moet spioneren. Hij zegt namelijk dat hij weet waar haar broer is, maar hij zal haar er pas heen brengen als zij de prepareertechnieken van haar oom Frederik Ruysch aan hem door speelt. Ze is dus wel naïef en makkelijk te beïnvloeden, want ze gelooft de man zomaar terwijl ze hem niet eens kent. Daarna vindt ze de kracht en moed om de ‘jonker’ te confronteren en gooit een chemische stof over hem heen. Ze is eindelijk van hem bevrijd.

Benjamin is een verlegen jongen die lijdt onder zijn depressieve moeder. Hij weet niet goed om te gaan met de scheiding van zijn ouders en de nieuwe vriendin van zijn vader. Hij is kwetsbaar en wordt vaak gepest op school, hij komt niet echt voor zichzelf op. In het begin is hij dus een antiheld. In de dierentuin redt Benjamin het rugzakje uit de kooi van de neushoorn, door zijn eigen leven te riskeren. Hierdoor verandert hij in een held.

 

De Gelukkige Klas

Meester Staal is een held. Hij is een sympathieke man en doet alles voor zijn leerlingen. Hij heeft een goede band met ze en steunt ze in moeilijke situaties. Zijn vrouw dringt hem erop aan om carrière te gaan maken, maar zelf blijft hij liever bij zijn eigen klas. Hij is erg plichtsgetrouw. Hij laat in zijn dagboek ook zien dat hij soms ook kwetsbaar is en moeite heeft om de autoriteit in de klas te behouden. Het feit dat hij zichzelf zo open durft te stellen en zijn minder goede kanten naar buiten te brengen, zorgt er ook voor dat hij een held is.

Terug tot Ina Damman

Anton Wachter is een antiheld. Hij is een stille jongen en leeft in een isolement. Hij is onzeker en eenzaam en wordt vaak gepest op school. Je leest wel dat hij soms een succes behaald, maar vaker loopt hij blauwtjes op. Anton is een brave jongen, en doet wat zijn omgeving van hem verwacht, maar doet geen daden waardoor hij een held wordt. Door hoge cijfers op school te halen, probeert hij respect af te dwingen. Anton is niet iemand waar je tegenop kijkt.