Gedrag en opvoeding van de kat

Drijft het gedrag van je kat je tot wanhoop, snap je niets van het beestje, lees dan dit artikel.

Moederpoes is de beste opvoeder in de eerste weken

Het opvoeden van een kat is natuurlijk het eenvoudigst, als je begint wanneer het beestje nog klein  is, maar niet jonger dan 12 á 13 weken. In de eerste periode is de moederpoes de allerbeste opvoeder.
Kittens die de eerste tien weken van hun leven in hun eentje opgroeien (wat van nature niet gebeurt, maar door toedoen van mensen soms wél) en/of slechte ervaringen met andere katten hebben, worden loners. Kittens die samen met anderen opgroeien worden sociale beestjes.
Sociaal gedrag naar andere katten wordt beïnvloed door:
    • lang met de nestgenootjes optrekken (12 tot 13 weken!)
    • positieve ervaringen met vriendelijke volwassen katten in de ‘gevoelige periode’. (alleen opgroeien is dus slecht voor het diertje, omdat een kitten dan geen sociaal gedrag aanleert).

Haal een kitten daarom nooit te vroeg weg bij de moederpoes. Als een kitten 12 á 13 weken in het nest blijft, leert ze hem de meest noodzakelijke dingen die een katje moet weten. Meestal maakt de moederpoes het kitten ook zindelijk d.w.z. ze leert hem, z’n behoefte op de kattenbak te doen. 
En daarná mag jij aan de slag.

Dierenpsychologie

Om een kat  goed te kunnen opvoeden, moet je eerst iets weten over kattengedrag en om iets van kattengedrag te kunnen begrijpen, moet je eerst iets leren over de psychologie van de kat.
Op tv zijn verschillende programma’s te zien over gedrag en opvoeding van honden. Maak niet de fout, te denken dat je de trucjes uit die programma’s ook kunt toepassen op je kat. Een kat is geen hond in het klein!
De hond is een roedeldier, d.w.z. hij leeft in een groep waarin ieder lid een bepaalde rangorde heeft. Bij een hond als huisdier is het gezin de roedel en heeft de hond, als hij goed is opgevoed, de laagste rang. De gezinsleden zijn z’n meerderen.
De kat is een solitair dier en zal op een andere manier met de gezinsleden samen leven: niet onderdanig, wél lager in rang. Op een plek waar meerdere katten samenleven is één kat met de hoogste rang, maar die zal zich NIET gedragen zoals de superieure hond van de roedel die als éérste zal eten, als éérste zal paren, de beste plaats krijgt om te slapen, enz..
De kat die het hoogst in rang is, zorgt ervoor, dat het samenleven kan zonder gevechten,  enz...maar geeft heel veel ruimte aan de kat die lager in rang staat. Zo moet de kat in het gezin gezien worden : de kat moet lager in rang staan ten opzichte van de gezinsleden maar moet genoeg  ruimte krijgen om zijn/haar leven te leiden.

Wanneer begin je met de opvoeding?

De opvoeding verloopt het makkelijkst, wanneer een kitten na ± 13 weken uit het nest bij je in huis komt. Start direct met de opvoeding en wees vooral consequent. Eens ‘ja’ is altijd ‘ja’ en ‘nee’ is ‘nee’ en blijft ‘nee’.
Het is verbazend, hoe snel en onomkeerbaar een kat bepaalde gewoontes in huis zal aannemen, als er niet direct tegen wordt opgetreden. Je kunt dus het best vanaf de eerste dag consequent het gewenste gedrag ‘belonen’ en ongewenst gedrag ‘bestraffen’.

Wat kun je je kitten leren en hoe?

Je kunt kittens leren, niet dóór te bijten bij het stoeien, de nagels niet uit te slaan, wanneer jij met hem speelt, je bankstel niet als krabpaal te gebruiken, niet in de gordijnen of in je broekspijp omhoog te klimmen, enz.  Dat doe je als volgt:

Wanneer een kitten iets doet wat jij als baasje niet wilt, ‘straf’ dan gelijk. De beste ‘straf’ is, de kat te laten schrikken, door bijvoorbeeld plotseling geluid zoals het knappen van een ballon, een hoop herrie maken  een blikje gevuld met knikkers naar de kat toe te rollen, de kat bespuiten met een straaltje koud water uit de plantenspuit, de kat bekogelen met een kussentje, en zeg daarbij duidelijk: “NEE.” Je hoeft niet tegen je kat te schreeuwen. Pas dit consequent toe. Na een paar keer koppelt het beestje het vervelende geluid of de waterstraal aan de handeling die hij zelf verricht. Op die manier zal hij het ongewenste gedrag afleren. Later zul je met alleen het woord: “NEE.” kunnen volstaan. Sla je kat nooit.

Vergeet niet, je kat te belonen!

Aan de andere kant moet je niet te voorzichtig zijn met het belónen van je kat als deze iets goed doet. Een aai, een kattensnoepje, een knuffelpartij, een speelkwartiertje, enz. Laat hem merken hoe blij je met hem bent. Dit zal jullie band versterken.

“Kattenkwaad” en wat je ertegen kunt doen:

• Aan meubels of behang krabben > Zorg er in de eerste plaats voor, dat je kat een vaste plaats krijgt, waar hij wél naar hartenlust mag krabben. Bijv. een opgerolde mat, een paal die stijf omwikkeld is met sisaltouw, etc. Demonstreer je kat de bedoeling hiervan, door z’n pootjes er een paar keer overheen te wrijven. Hang over de verboden krabplaats stukken schuurpapier. Dit vindt je kat onprettig voelen aan z’n pootjes.  Wanneer je de kat ziet krabben op de verboden plaats(en), zeg dan duidelijk: “NEE.” en breng de poes naar de plek waar hij wél mag krabben en wrijf z’n pootjes er overheen. Hou dit zeker drie weken vol. Je zult steeds minder vaak moeten ingrijpen.

• Aarde uit de bloempotten krabben > leg kippengaas op de aarde, waar overheen een laagje nieuwe aarde van 1 cm.. Als de kat nu gaat krabben, worden z’n pootjes gevangen in het gaas. Hij zal dit erg onprettig vinden.  Een andere mogelijkheid is, een flink aantal cocktailprikkers vertikaal in de aarde te steken, de punten 1 á 2 cm. boven de grond. Het krabben  in de aarde zal  zo een stuk minder aantrekkelijk worden.

• Op het aanrecht of op tafel  springen > leg aluminiumfolie op het tafelblad of aanrecht met daar bovenop een flink aantal vol opgeblazen ballonnen.  Een kat houdt niet van alu.folie en één of meer van de ballonnen zal knappen, waardoor hij schrikt. Zeg tegelijkertijd duidelijk: “NEE.” Wanneer dit 2 tot 3 weken wordt volgehouden, zal de kat afleren, op tafel of aanrecht te springen. Hij associeert het aanrecht of tafel dan met hard geluid, waar hij een hekel aan heeft.

Opvoeden is vaak een kwestie van consequent zijn en  geduld hebben. En het resultaat is een leuk huisdier, waar je  prettig gezelschap aan hebt.

Misschien zijn de volgende artikelen ook interessant voor je:

Wat je moet bedenken vóór je een kat aanschaft

Welke naam kies ik voor mijn kat?

De binnenhuiskat

De voeding van de kat

© Mag 2011
Niets uit dit artikel mag worden gebruikt of vermenigvuldigd
zonder uitdrukkelijke toestemming van de auteur.